Hoe zou de natuur dat doen? Moeten we ons dat niet vaker afvragen? We zitten in een vastgeroeste wereld. Wat we denken bepaald wat we creëren en we denken in zelfversterkende spiralen. Hoeveel de wetenschap ons ook gebracht heeft en nog brengen zal, we kunnen ook last hebben van onze ideeën over wetenschap. Ons westers wetenschapsmodel gaat er vanuit dat wij mensen boven de natuur staan. We onderzoeken hoe processen in de natuur verbetert kunnen worden door ingrijpen in DNA. Ik kan niet inschatten welke voordelen ons dat gebracht heeft voor de selectie van zaden die beter groeien in bepaalde weersomstandigheden of met minder pesticiden. Wat ik me wel afvraag is of de wetenschappers zich realiseren dat je niet kunt ingrijpen in de natuur zonder dat het gevolgen heeft. Gevolgen die je meestal niet direct merkt of ziet. Of gevolgen die zich pas jaren later op een andere plaats manifesteren.
Ik lees in het NRC van zaterdag 10 december over een onderzoek naar het verbeteren van de fotosynthese. Het doel is voedseltekorten tegengaan met een grotere gewasopbrengst. Zonlicht doet een plant groeien. Onder invloed van zonlicht zetten planten water en koolstofdioxide om in zuurstof en glucose, maar dat gaat niet altijd even efficiënt. Planten hebben een ingebouwd beschermingsmechanisme tegen te felle zon. De plant heeft een ingebouwde parasol om zich te beschermen. Het duurt de onderzoekers te lang voordat de plant weer volledig in de fotosynthese stand is nadat de zon verdwenen is achter een wolk. Voor planten in het wild maakt dit niet uit. Maar in de landbouw wordt voortdurend gezocht naar meer opbrengst, snellere groei, grotere planten. Ten koste van wat? Dat lijkt niemand zich af te vragen.
Geweldig onderzoek heeft deze jonge plantenwetenschapper uitgevoerd. Hij heeft zandraket zaden verzameld van over de hele wereld en onderzocht in hoeverre deze verschillen in efficiëntie. Bij planten heb je niet alleen te maken met DNA in de celkern maar ook met DNA in de mitochondriën en de in de bladgroenkorrels. De mitochondriën, de energiefabriekjes waren ooit zelfstandige organismen en daardoor hebben ze ook DNA. De verschillen in efficiëntie werden veroorzaakt door door het DNA in de mitochondriën en de bladgroenkorrels. Zo kun je onderzoeken of planten uit andere werelddelen sneller hun parasolletje kunnen aanpassen.
Wat ik lastig vindt van zulke onderzoeken is dat er niet gekeken wordt vanuit ecosystemen. Het kan best nuttig onderzoek zijn. Maar dat je zonder gevolgen voor de biodiversiteit in Nederland sla gaat zaaien met DNA van planten uit China, dat kan ik niet geloven.
Het zou mooi zijn als we de intelligentie van de natuur serieus gaan nemen. Dan was de strekking van het artikel in het NRC misschien als volgt geweest: "We hebben iets bijzonders ontdekt. De plant zou veel meer glucose en zuurstof kunnen maken dan ze nu doet. We willen graag weten waarom de plant een beschermingsmechanisme heeft. En waarom het lang duurt voor de plant weer op volle sterkte werkt. Hoe profiteert de plant hiervan en wat kunnen wij daarvan leren. We gaan onderzoeken hoe de plant zich beschermt tegen zonlicht. Misschien kunnen we daar iets van leren bij het voorkomen van huidkanker? "
Geen opmerkingen:
Een reactie posten