inspiratie

Ik ben uitgenodigd in Bergeijk om een lezing te geven over de toepassing van wilde planten en kruiden in de tuin en in de keuken.
Een dag voor de lezing probeer ik altijd afstand te nemen van de lezing. Ik probeer er niet meer aan te denken en ga andere dingen doen. Dit helpt om niet zenuwachtig te worden en om onbevangen voor de zaal te staan.
Ik probeer wel altijd te bedenken wat ik graag zou willen dat mensen gaan doen met wat ik verteld heb.
Het verhaal van het vlindereiland schiet me te binnen. Ik wil de mensen aan het begin van de lezing even meenemen naar het zweedse eiland waar een enorme diversiteit aan vlinders voorkomt. Volgens de bioloog op het eiland heeft dat te maken met verschillende factoren. De grondsoort maar ook omdat er mensen wonen.
Een hoopvol verhaal, omdat het aangeeft dat je als mens ook iets kunt toevoegen aan de natuur. Dat je als mens niet alleen de aarde vervuilt en vernietigd maar ook een bijdrage kunt leveren. Ieder op zijn of haar eigen stek groot of klein. Een tuin of zelfs balkon zou geen verlengstuk van de huiskamer moeten zijn, maar een verlengstuk van de natuur.
Ik  hoop dat de mensen dat gaan meenemen en met de natuur mee gaan tuinieren.

vlindereiland

"Wie elk natuurreservaat winst vindt, heeft de hoop opgegeven". Dat is een uitspraak van Frederik Sjöberg, een zweedse bioloog, bekend vliegenonderzoeker en publicist.
Op Runmarö, een eiland voor Stockholm waar de schrijver woont komen minstens 66 vlindersoorten voor.
De verklaring voor het grote aantal soorten geeft Frederik aan de samenwerking van de mens met de natuur. Op het eiland wonen in de zomer een paar duizend mensen in de winter een paar honderd. Als de mens om de een of andere reden van het eiland zou verdwijnen en de natuur vrij spel zou krijgen zouden er heel wat vlindersoorten verdwijnen volgens Sjöberg.
De vlinderfauna van Runmarö vertelt een geschiedenis over de kunst om een landschap te beheren zonder het te verstoren.
Wat een fantastisch hoopvol verhaal. Ik zie het eiland, het is een zonovergoten dag en ik loop tussen enorme aantallen fladderende vlinders.
Iedereen kan zijn of haar eigen vlindereiland maken op je eigen stukje grond of zelfs balkon. Iedereen zou een natuurreservaat(je) kunnen maken op het eigen stukje aarde waar jij verantwoording voor kunt nemen en met de natuur kunt samen werken.
Of we de natuur kunnen verbeteren weet ik niet, maar dat we door specifieke beplanting toe te passen de biodiversiteit kunnen vergroten vind ik  mooie uitdaging.

alternatief?

Er zijn nog steeds mensen die denken dat als je geen vlees eet, je ook geen leren schoenen draagt. Echt waar!
Wat voor ons gewoon is, vinden anderen alternatief.
Ook de in onze omgeving helaas noodzakelijke bodemverbeteraars zitten in de alternatieve hoek. Net als fytotherapeutische medicijnen mogen ze slechts met zeer algemene termen adverteren. Zoals "helpt het bodemleven". Terwijl in veel onderzoeken het belang van bodemleven voor de gezondheid van de plant wordt aangetoond.
Een rijk bodemleven is natuurlijk niet alternatief maar zou gewoon moeten zijn.
Door monoculturen, kunstmest, bestrijdingsmiddelen en diep ploegen hebben we het bodemleven vernietigd. Een ongezonde levenswijze en medicijnen vernietigen ook onze darmflora.
Het microleven op en rond wortels van planten is van nature nog veel rijker dan dat in onze darmen. In een gezonde darm leven zo'n 10.000 bacteriesoorten. Een gram gezonde bodem kan wel 30.000 soorten bevatten, naast nog duizenden schimmel- en kleine siersoorten.
Dit microleven blijkt een belangrijke rol te spelen in de weerbaarheid van planten tegen ziektes. Bodembacteriën en - schimmels helpen planten met voedingsstoffen en bescherming. Er zijn bijvoorbeeld bacteriën die in de buurt van een ziekte verwekker, signaalstoffen gaan afgeven die de plat aanzetten tot een verdedigingsreactie. Andere bacteriën maken antibiotica of beschermen de plant door ruimte in te nemen.
Er wordt wereldwijd 200 miljard euro uitgegeven aan kunstmest en bestrijdingsmiddelen, tegen 1.5 miljard aan bodemverbeteraars.

Hormese

Ik ben niet bang om ouder te worden. Ik ben niet bezig met rimpels, ik verf mijn haar niet. En als mensen mij ouder schatten dan ik ben, ben ik niet teleurgesteld. Wat mij drijft is optimale gezondheid. We hebben veel mechanismen in ons lichaam die ons graag willen helpen om gezond(er) te worden. Als we zelf een beetje meehelpen kunnen er bijzondere dingen gebeuren. Hormese is een van de mechanismen in ons lichaam dat we nog hebben behouden om te overleven in barre omstandigheden. Die barre omstandigheden zijn er niet meer. Die moeten we dus zelf opzoeken. We moeten zelf ons lichaam een beetje prikkelen.  De hormese wordt aangezet door extreme omstandigheden honger, kou, beweging en ook licht giftige stoffen in kruiden.  Hormese (letterlijk prikkeling) is het biologische effect dat een stof die in hoge dosis schadelijk is. bij een lage dosis positieve effecten kan hebben.
Dit positieve effect heeft een optimum.
Waar dat optimum ligt is voor ieder verschillend en ook afhankelijk wat je gewend bent. Als je bijvoorbeeld nooit wilde planten eet, is het verstandig voorzichtig te beginnen.
Als ik ga sporten probeer ik mijn hormese flink aan te zetten. Het moet af en toe flink pijn doen. Ik ren 5 keer de trap op en neer naar de wageningse berg. Als je denkt ik kan niet meer, toch nog een keer die trap op. Je lichaam gaat dan Heat shock proteins aanmaken. Dat zijn eiwitten die o.a. je zenuwstelsel beschermen. Ook een ijskoude douche en intermitted fasting (maaltijden overslaan) hebben dat effect.
In eetbare wilde planten en kruiden zitten ook stoffen die ons een stress stimulus toedienen. Deze stoffen zijn de geneeskrachtige stoffen in wilde planten en kruiden. In te grote hoeveelheden kunnen sommige stoffen giftig zijn. In kleine hoeveelheden zorgen deze stoffen echter voor een gunstige fysiologische aanpassing.
Wat precies die Heat shock Proteins zijn en wat ze doen ga ik proberen te verder uit te zoeken.
Ik heb geleerd mezelf te verwennen, maar ook hard te zijn voor mezelf.
Lief en mild zijn voor jezelf maar ook jezelf blootstellen aan kou, veel beweging en goede voeding.