woensdag 25 maart 2020

Ondertussen in de tuin

Trend?
Gemotiveerd en geïnspireerd door buitenlandse onderzoeken naar het effect van het eten van kruiden en wildeplanten op mijn gezondheid struin ik, vooral in het voorjaar, regelmatig door de tuin en in de natuur om paardenbloemen, zuring, melde, weegbree, zevenblad, daslook, look zonder look, madeliefjes, meidoornbloesem te plukken en in mijn eten te verwerken en/of te drogen voor kruidenthee. In tegenstelling tot wat mensen denken is het struinen naar eten in de natuur en eetbare bloemen, geen trend. Het is er altijd geweest. In een vertaald kookboek uit 1600 kom ik in een aantal recepten met eetbare bloemen tegen. In de recepten worden paardenbloemen, bloem en blad, zuring, engelwortel, duizendblad, veldkers, ossentong, rozenblaadjes en komkommerkruid verwerkt. Deze wilde planten die we nu onkruid noemen werden ook in de tuin aangeplant. Jammer dat deze gewoonte om te struinen in de natuur en deze producten toe te passen in de tuin en in de keuken nagenoeg verdwenen is.
Bovendien kan het aanplanten van inheemse planten een belangrijke bijdrage zijn aan de biodiversiteit omdat deze planten nodig zijn voor bepaalde wilde bijen en andere gevleugelde vriendjes.
Van oudsher waren het de vrouwen die kennis hadden en zorgden voor de voeding. Ze wisten wanneer wat te plukken en hoe het te gebruiken. De kennis van de geneeskrachtige werking van bepaalde stoffen was vanzelfsprekend en werd doorgegeven van moeder op dochter. In plaats van met een mandje de natuur in te gaan kun je ook meer wilde
planten en onkruiden laten groeien in je tuin. Veel planten komen vanzelf aanwaaien. De angst dat onkruid het gaat overnemen (controleverlies), houdt veel mensen tegen om onkruid te laten groeien in de tuin.

Concurrentie
Toen ik mijn tuin aan het aanleggen was, was ik ook af en toe bang om het te "verliezen"van het onkruid. Inmiddels heb ik begrepen dat het een kwestie is van concurrentie. In plaats van het zevenblad weg te halen, geniet ik ervan. Het is heerlijk en bloeit prachtig. Ik experimenteer met planten die zich staande houden in het zevenblad; hondsdraf, look zonder look, geranium, solidago, varens, daslook rabarber handhaven zich prima in het zevenblad. Inmiddels is zevenblad een degelijke betrouwbare bodembedekker geworden.

Zaaien
Behalve het laten groeien van bepaalde (on)kruiden, zaai ik elk voorjaar planten die o.a. in salades en smoothies gebruikt kunnen worden. Ik zoek naar planten die passen in de tuin, maar ook wegens de inhoudsstoffen een bijdrage leveren aan het versterken van de gezondheid. De onderstaande planten heb ik getest en mogen terug komen vanwege de goede smaak en de toepasbaarheid in de tuin. Ook zijn ze makkelijk te zaaien.

Chrysanthemum coronarium-gekroonde ganzebloem
Een eenjarig eetbaar feest in de tuin. Bloem, blad en stengel te gebruiken in de keuken voor het op smaak brengen van soepen en roerbakschotels. De bloem is ook geschikt om te drogen voor een kruidentheemengsel. Bevat veel chlorogeenzuur; een belangrijke antioxidant, die in onderzoeken veel positieve eigenschappen laat zien met betrekking tot alertheid, geheugen en vetverbranding.



Cosmos caudatus-wilde cosmos
Een bijzondere eenjarige plant, te gebruiken in een salade. Zeer snelle groeier waar je veel van kunt oogsten. Frisgroen pittig blad, dat steeds weer aangroeit. Je krijgt eenvoudig meer planten, want een stekje wortelt makkelijk op water. Bevat o.a. ook veel chlorogeenzuur.

Silene vulgaris-blassilene
Vaste plant. Voor de bloei lekker om toe te voegen aan salades. Als je het als spinazie klaarmaakt, valt de bitterheid weg. Over de inhoudsstoffen is niet veel te vinden.

Spilanthes-abckruid
Eenjarige plant. Wordt ook wel champagneblad genoemd vanwege de prik in de mond. De hele plant is eetbaar. Een paar blaadjes en/of bloemen in de sla geeft een sensatie in je mond, die niet iedereen kan waarderen. Wel nuttig want de plant heeft bijzondere geneeskrachtige stoffen (alkamiden) vergelijkbaar met Echinacea.

Talinum paniculatum-surinaamse spinazie
Zeer gezonde niet winterharde slaplant. Erg lekker blad voor een salade. Mooie plant in de tuin met sierlijk blad. Een blad op een wond zou genezend werken. Ook wel aardginseng genoemd. een decoct van de vlezige wortel zou te gebruiken zijn als adaptogeen. De wortel kan in de herfst worden opgegraven en vorstvrij overwinteren. In het voorjaar weer uitplanten. De wortel heb ik in een potje zand in de kelder gezet. Of dat weer uitgroeit tot een mooie plant ga ik ervaren dit voorjaar.



Tenslotte
Het voorjaar is begonnen, er is van alles te verzamelen. Daslook, paardenbloemen, moeslook, look zonder look en smalle weegbree nodigen uit om te gaan struinen. Ook al hebben we geen moeders die ons deze kennis hebben overgedragen, we kunnen het wel onszelf weer eigen maken.














dinsdag 24 maart 2020

Zonder

In de schitterende roman "Het oude land"van Dörte Hansen lees ik iets waardoor ik het gewroet in de relatie die ik met mijn moeder heb kan laten rusten.
Anne is 10 dagen op reis met haar moeder. Ze zijn in het oude Pruisen. Haar moeder is op zoek naar het verleden van haar moeder, die nooit iets heeft willen vertellen over het dramatische vertrek uit Pruisen. Anne kijkt naar haar moeder, hoe ze stukjes van het oude familiehuis bij elkaar schraapt, op zoek naar antwoorden.
Plotseling realiseert Anne zich dat ze kan stoppen met zoeken. Dat wat ze van haar moeder wil, bezit haar moeder niet. Het moet zonder gaan en het kan ook zonder!  



vrijdag 20 maart 2020

patronen

De mensen die mij op de wereld hebben gezet, hebben mij niet thuis laten komen. Dat valt mijn ouders niet te verwijten, die hebben vast hun stinkende best gedaan, zoals de meeste ouders doen. Esther Perel, een inmiddels beroemde Belgische psycho-therapeute die in New York woont, wordt geïntervieuwd in het financieel dagblad. Esther bespreekt haar relatie therapieën in een pod-cast. Waar ze vooral op insteekt is het ontwarren van patronen. Wij reageren op anderen vaak volgens een patroon. Een patroon dat ontstaan is in je jeugd. Onze verwachtingen zijn vaak een compensatie van wat we te weinig of teveel hebben gekregen in onze jeugd. We reageren volgens oude patronen. Pas als dat patroon duidelijk wordt kun je er iets aan doen. Dat onderzoek naar patronen is hard werken en houdt nooit op. Want ik wil wel iets toevoegen aan Esthers analyse over de tekortkomingen van ouders. Eigenlijk weet je alleen zelf wat jij nodig hebt in het leven. Van welke handvatten word ik gelukkig. Voor mijn gevoel heb ik alle patronen uit mijn jeugd grotendeels afgebroken. Ik probeer zo min mogelijk nieuwe patronen op te bouwen. Als ik terug denk aan mijn jeugd is er weinig wat mijn ouders mij geleerd hebben of hadden kunnen leren waar ik nu nog iets aan heb. Om je kinderen iets te kunnen meegeven in het leven waar ze wat aan hebben, moet je durven twijfelen. Je moet jezelf ter discussie kunnen stellen en je kinderen gelijk kunnen geven. Dat is heel vermoeiend en levert veel hoofdbrekens op. Een voordeel is wel dat er niet te snel patronen ontstaan.