viriditas

Op dinsdag 23 december 2014 lees ik in het NRC dat tijdens het jaarlijks cardiologencongres minder mensen overlijden in het ziekenhuis aan hartfalen dan wanneer de cardioloog in huis is.
De verklaring is waarschijnlijk dat het voor sommige patiënten beter is te wachten met ingrijpen tot de conditie verbeterd is.
Dit doet mij denken aan Victoria Sweet, schrijfster van God`s Hotel. Victoria is een groot voorstandster van Slow Medicine. Ze heeft jaren gewerkt in een heel arm ziekenhuis. Noodgedwongen werd er vaak niet direct ingegrepen (m.u.v. noodgevallen) omdat er keuzes gemaakt moesten worden. Maar Victoria ontdekte dat veel patiënten meer gebaat zijn bij aandacht, rust, liefde goed voeding enz. dan direct gaan sleutelen. Het boek God's Hotel gaat over haar ervaringen in het ziekenhuis.
Het heeft haar 35 jaar dokteren en een promotie ( op Hildegard von Bingen) gekost om erachter te komen dat het soms beter is een patiënt te vertroetelen als een zieke plant dan hem/haar te behandelen als een auto die kapot is. Victoria liet zich vooral inspireren door Hildegard von Bingen.
Hildegard  vergelijkt een mens met een plant in plaats van met een machine. Een plant groeit, ontwikkelt en geneest, net als een mens. Zij noemt deze kracht viriditas  (letterlijk vertaald: groene kracht). De belangrijkste taak van artsen (en van mensen zelf) zou moeten zijn  om de viriditas te versterken.
Dat kan op veel manieren, maar vooral door te kijken en praten met een ziek persoon.
Als Hildegard bij een ziek persoon werd geroepen concentreerde zij zich op de viriditas. Hoe sterk is het en wat ontbreekt eraan. Heel rustig stukje bij beetje werd de patiënt onderzocht en probeerde men de situatie te verbeteren. Bij elk ingrijpen eerst rustig kijken wat er verandert. Hoewel de artsen van nu, gewend zijn snel in te grijpen en alles te doen wat mogelijk is, zou het in niet acute gevallen goed zijn eerst eens een dagje een congres te bezoeken.
Op maandag 22 december 2014 lees ik in het NRC over een promotieonderzoek van Machteld Huber. (gepromoveerd op haar 63ste, geweldig!). Zij heeft onder andere onderzoek gedaan bij kippen om het effect van biologisch voer op hun afweersysteem te onderzoeken. De kippen bleken op biologisch voer sneller te herstellen van ziekte. Ze waren veerkrachtiger. Dit doet mij denken aan viriditas. Zou je veerkracht  kunnen vervangen door de viriditas van Hildegard? Zou wat voor kippen geldt ook voor mensen op kunnen gaan?
Want dat is wat ik voel. Sinds ik alleen nog maar biologische groenten en veel kruiden eet, voel ik me veerkrachtiger. Zowel geestelijk als lichamelijk.

Machteld ontdekte dat het woord `veerkracht' niet bestaat in de gezondheidszorg. Zij heeft toen een conferentie georganiseerd over het belang van veerkracht in de gezondheid en dit als basis gebruikt voor verder onderzoek en promotie.
En dat heeft alles te maken met Slow Medicine.  Slowly gaat er iets veranderen in de Nederlandse gezondheidszorg, want op 24 september is de Slow Medicine Nederland organisatie opgericht.
  (In mijn blog op 15 april 2014 schrijf ik over Slow Medicine, niet wetende dat er achter de schermen druk gewerkt werd aan een Nederlandse beweging.)

tuinjournaal?

Ik heb regelmatig overwogen de naam van mijn blog te veranderen. Strikt genomen gaat het vaker niet dan wel over mijn tuin.
Maar een tuin is meer dan een tuin. "Toon mij uw tuin en ik zal zeggen wie u bent", is een uitspraak van Alfred Austin. (engelse dichter 1835-1913)  Hij stelt dat een zelf aangelegde en onderhouden tuin, gelezen kan worden als een ongeschreven biografie.
Toen ik mijn tuin 20 jaar geleden heb ontworpen en aangelegd werd ik nog erg beïnvloed door voorbeelden. Ik verslond luxe tuinboeken met mooie foto's en probeerde de prachtige borders op kleur na te bootsen. Dat lukte echter nooit omdat ik moeilijk planten kan verwijderen die spontaan ergens opkomen. In de loop der jaren heb ik de tuin steeds meer met rust gelaten. Ik haal wel eens iets weg en voeg iets toe, maar eigenlijk ontwikkelt mijn tuin zich spontaan.
Om de metafoor naar mezelf door te trekken, herken ik deze ontwikkeling. Ik hoef niet meer te zijn of worden wat ik niet ben en ben tevreden met hoe ik ben en me verder ontwikkel.
Ook Voltaire (franse filosoof en vrijdenker 1694-1778) verwijst in diverse publicaties naar de tuin.
 De laatste zin van zijn boekje Candide is: " Wij moeten onze tuin bewerken".
Kijk om je heen en bedenk wat je kunt doen om een bijdrage te leveren. De laatste 20 jaar van zijn leven brengt Voltaire het gezegde in praktijk door de leefomstandigheden van de arme bevolking te verbeteren.
In een gedicht (zie hieronder) zegt Voltaire dat het op een dag tijd wordt je eigen tuin te beplanten en niet langer te wachten op wonderen van buitenaf.
Een tuinjournaal kan behalve over mijn tuin, dus ook gaan over wat me raakt, waar ik me zorgen over maak en welke geestelijke ontwikkelingen ik door maak.

JE EIGEN TUIN BEPLANTEN

Op een dag zul je het subtiele verschil kennen tussen een hand vasthouden en een ziel ketenen.
Dan leer je dat liefde niet betekent: leunen.
En dat gezelschap niet betekent: veiligheid.
Je ontdekt dat een kus geen contract is en een cadeau geen belofte.
Je leert te vertrouwen op vandaag, omdat morgen te onzeker is voor plannen.
Na een poos leer je dat zelfs zonneschijn je verbrandt als je er teveel van krijgt.

Dan wordt het tijd je eigen tuin te beplanten en dan zorg je voor je eigen ziel
en wacht niet langer op wonderen van buitenaf.
En dan weet je,
dat je het echt kunt volhouden en dat je echt sterk bent en dat je echt waarde hebt.
En je leert en leert
bij ieder afscheid leer je.

VOLTAIRE

Tweedeling

De term tweedeling valt vaak in het kader van de gezondheidszorg.
Met deze term wordt doorgaans de eventuele financiële tweedeling in de gezondheidszorg bedoeld.
De tweedeling tussen hoe mensen tegen gezondheid aankijken en wat ze zelf denken te kunnen veranderen is een veel groter probleem met zeer ernstige gevolgen.
Jan Latten, een demograaf, stelt in een artikel in de krant dat het aantal goed opgeleide en niet onbemiddelde 70 plussers in de steden enorm zal toenemen in de komende jaren.  Niet alleen doordat de goed opgeleide, niet onbemiddelde mens minder vaak de stad zal verlaten om buiten te gaan wonen maar ook omdat ze ouder worden dan de mensen die wat minder hoog op de sociale ladder staan.
Dat blijft bij mij hangen, daar blijf ik over nadenken. Alsof je een hele groep mensen afschrijft. Hoe komt dit?
Toen ik ongeveer 35 jaar geleden afstudeerde als diëtist, was er geen werk. Met een aantal collega's, ook met idealen, zijn we de wijk ingegaan. We gingen voedingsvoorlichting geven in wijk- en buurtcentra in de "lagere sociale klasse"wijken. Om laagdrempelig te zijn, waren de cursussen en bijeenkomsten gratis. Vaak kwam er niemand, soms een handjevol naar onze bijeenkomsten.
Kortom dat liep erg moeizaam.
De vegetarische kookcursus in de "betere" wijken was echter een groot succes.
Dat was ook erg leuk om te geven. Een enthousiast en leergierig publiek die echt iets willen veranderen aan hun voeding.
Deze situatie is in 35 jaar niet veranderd.
Als Rutger van Castricum in het programma "Camping Powned" aan mensen met ernstige gezondheidsklachten, voornamelijk veroorzaakt door overgewicht, vraagt wat ze zelf doen aan hun gezondheid is het antwoord: "We slikken pillen en lopen bij de dokters".
Ik ben eigenlijk heel boos. Niet op die mensen, die hebben niet anders geleerd, nooit een ander voorbeeld gehad, maar op onze zogenaamde gezondheidszorg!
Laten we wat we nu gezondheidszorg noemen, veranderen in ziekenzorg. Want onder zorg voor de gezondheid versta ik iets anders.
Zorgverleners maken zich ervan af door te zeggen: gewoon een beetje gezond eten dan komt het wel goed. Dat is het probleem. Ingesleten gedrag is heel moeilijk te veranderen. Als je al weet wat gezond eten is.
Het moet toch mogelijk zijn om in deze wijken groepen op te zetten en voorlichting te geven.
Op een andere manier dan wij deden, 35 jaar geleden. De huisarts zou een stimulerende en een beetje dwingende rol kunnen spelen. Het accent zou moeten liggen op doen. Samen boodschappen doen, samen koken. Samen kijken wat je kunt veranderen.

De zorgverzekering zou het kunnen sponseren. Uiteindelijk levert het waarschijnlijk geld op.
Dat is echter niet het belangrijkste. Deze tweedeling is op te lossen, denk ik.
We zouden het in ieder geval moeten proberen.