vrijdag 10 december 2021

twijfeltelefoon?

 Wat gebeurt er als we bellen naar de twijfeltelefoon?  Op de radio wordt uitgelegd wat de twijfeltelefoon is. Dat noem ik een overtuig telefoon. Je kunt bellen en dan uitleggen wat je twijfels zijn over vaccineren. Dan wordt je overgehaald om je toch te laten vaccineren, want al die twijfels zijn gewoon niet waar. Je wordt niet impotent, onvruchtbaar of verandert in een robot door het vaccin. Maar wat als ik vraag hoeveel gezonde, slanke, fitte mensen op de IC liggen? (De gemiddelde BMI is 30.5) Wat als ik vraag of het coronavirus niet vooral gevaarlijk is voor ongezonde mensen. We hebben in Nederland 10 miljoen chronisch zieken. Van de 7 miljoen niet chronisch zieken is nog een groot gedeelte kind/jongere. We hebben niet zoveel gezonde mensen. De kans dat het Coronavirus veel slachtoffers maakt is heel groot. Dat maakt het zeker noodzakelijk om te vaccineren.  Hoewel dat ook niet de oplossing biedt die men ervan verwacht had. Maar daar kunnen we de ongevaccineerden de schuld van geven. Op de een of andere manier hebben mensen het idee dat gezondheid er gewoon is of niet. Daar kun je nou eenmaal niets aan doen. De overheid steunt deze gedachte volop. Stop nou maar met je verzetten en laat je gewoon vaccineren dan komt het allemaal wel goed. Het komt door de vaccin weigeraars dat we nog steeds in deze Corona ellende zitten. Nee het komt niet omdat 60% van de Nederlanders te dik is. Het komt niet omdat de meeste mensen te lui zijn om te bewegen. Het komt niet omdat nog steeds veel mensen roken. Zeker heb ik soms twijfels en acht ik het mogelijk dat ik het helemaal fout zie. Maar ik denk niet dat ze mijn twijfels bij de twijfel telefoon kunnen wegnemen. 

donderdag 25 november 2021

een beetje gif

 Krijgen we in de toekomst naast medicijnen een genezend voedingsadvies erbij? Dit hoopvolle bericht werd gisteren gemeld door het AD. Ik ben geen lid en mag jammer genoeg het artikel niet lezen. Even heb ik een hoera gevoel en schiet me te binnen dat ik kan stoppen met mijn blog en mijn missie. Doel bereikt. Dan haalt de realiteit mijn dagdromen weer in. Als er een moment is om in te zetten op genezende voeding en leefstijl is het nu. De intensive care ligt vol met mensen met onderliggend lijden, gevaccineerd en ongevaccineerd. Bovendien ben ik niet positief over de bereidheid van mensen om hun leefstijl te veranderen. 

Het bericht dat de helft van de rokers pas stopt als een pakje sigaretten 60 euro kost, bewijst wel hoe moeilijk het is voor mensen om hun leefstijl te veranderen ondanks de adviezen die ze krijgen. Ik bemerk wel een verandering van inzicht in hoe belangrijk een gezonde leefstijl is. Het lijkt steeds meer in het nieuws te komen. Van de onderzoeken die op dit moment plaats vinden wordt ik ook hoopvol. In de Radboud is een onderzoek uitgevoerd naar de invloed van intermittend fasting op de hersenen. De resultaten zijn hoopvol. De ketonen die ontstaan door vetverbranding bij vasten activeren reinigingsprocessen in de hersenen. Allerlei hersenziektes laten positieve resultaten zien door intermittend fasting. Je hele lichaam reinigt door vasten, blootstellen aan kou, extreme lichaamsbeweging en geneeskrachtige inhoudsstoffen in planten. Dit effect heet hormese. 

"Een beetje gif, daar knapt een mens van op" schrijft journalist Stijn van Gils in het tijdschrift Vork. In het artikel interviewt hij Wendy Russel, onderzoeker aan de universiteit van Aberdeen. Wendy Russel is graag bereid tijd vrij te maken voor het belangrijke en totaal onderbelichte probleem van de achteruitgang of afwezigheid van de zogenaamde secundaire inhoudsstoffen in groenten, kruiden en fruit. Het lijkt er op dat de stoffen die een plant helpen om te gaan met stress ons ook helpen om te gaan met onze belagers. Er zijn aanwijzingen dat deze stoffen ons helpen beginnende kankercellen af te breken, hart- en bloedvaten gezond houden en het immuunsysteem verbeteren. Russel onderzoekt welke secundaire inhoudsstoffen nu precies gezond zijn. Dat is lastig want er zijn 200- tot 400 duizend verschillende stoffen. Russel focust op 500! verschillende stoffen die kansrijk zijn om een rol te spelen bij het boosten van onze gezondheid. 

De hoeveelheid secundaire inhoudsstoffen in onze voeding is de laatste 30 jaar met zeker 65% afgenomen. Inmiddels geeft Russel aan dat er contacten zijn met zaadveredelaars om de zo belangrijke secundaire inhoudsstoffen terug te kruisen in onze voeding. Deze stoffen zijn succesvol uit de groenten veredelt door selectie op smaak en opbrengst. Blijft wel dat we zeker moeten kiezen voor biologische groenten en fruit aangevuld met kruiden en wilde planten om nog secundaire inhoudsstoffen binnen te krijgen. 




zaterdag 13 november 2021

Gezondheid is een Werkwoord

De minister roept de hele bevolking op om voor gezondheid te kiezen en zich te laten vaccineren. Hoeveel varianten van het Covid-virus komen er nog? Blijven we eindeloos nieuwe vaccins ontwikkelen en vaccineren?  Of gaan we ook onderzoeken wat gezondheid is en naast vaccineren mensen ook adviseren over leefstijl. Omdat duidelijk is dat leefstijl een belangrijke rol speelt in een meer of minder ernstig verloop van een besmetting met het virus. Zoals veel problemen met onze gezondheid zou ook het Covid-virus een ernstiger verloop in het lichaam kunnen hebben door een gebrek aan de, in biologische groenten, fruit en geneeskrachtige planten ruim aanwezige, secundaire inhoudsstoffen.

Wake up call?

Toen we net geconfronteerd werden met het Covid-virus kwamen er berichten over de toestand van de mensen op de intensive care. Duidelijk was wel dat de oudere man met overgewicht oververtegenwoordigd was op de intensive care. Ook werd ontdekt dat er een relatie was tussen de ernst van de ziekte en vitamine D tekort. Later waren er onderzoeken die uitwezen dat er een relatie was met een lage vitamine K waarde. Een internist uit Groningen durfde in een televisie uitzending te verklaren dat patiënten niet of minder op de intensive care terecht zouden komen als ze behandeld werden met resveratrol. Resveratrol wordt in de natuurgeneeskunde al lang ingezet om mensen te ondersteunen bij afvallen. Resveratrol verlaagt het leptinegehalte in het bloed. Mensen met overgewicht hebben een verhoogd leptine gehalte in het bloed. Met als gevolg een verstoord honger- verzadigings mechanisme. In het geval van een Covid besmetting zorgt een verhoogd leptine gehalte voor een snellere verspreiding van het virus door het lichaam en voor meer kans op trombose.

Ondanks de verwarrende tijd met veel onzekerheden en ellende voor veel mensen, was ik hoopvol.  Is dit de wakeup call? Gaan onze ogen open? Beseffen we dat we niet goed bezig zijn? Dat we niet goed voor onszelf en voor de aarde zorgen? Met als gevolg dat we niet gezond genoeg zijn? Het uitputten van de aarde heeft ook gevolgen voor onze gezondheid. Al jaren gaan de essentiële voedingsstoffen in onze voeding achteruit. Met waarschijnlijk op den duur grote gevolgen voor onze gezondheid en voor de aarde.

Tot er vaccins kwamen.

Stroop je mouwen op

Het motto werd: stroop je mouw op en laat je vaccineren. Maar je mouw alleen opstropen voor een vaccinatie is niet genoeg. Jammer dat het motto niet is: stroop je mouwen op, laat je vaccineren als je wilt en ga aan de slag. Ga aan de slag met je gezondheid. Gezondheid is een werkwoord, je moet er iets voor doen. Geen enkele maatregel van de overheid is helaas gericht op het versterken van ons immuunsysteem door een gezond eet- en leefpatroon en het inzetten van de juiste voeding en eventueel suppletie van voedingstekorten.

Hoe kunnen we ons immuunsysteem versterken? De basis is bewegen en gezonde voeding en het eventueel aanvullen van tekorten. Dat bewegen belangrijk is zal iedereen onderschrijven. Over een gezonde en genezende voeding is meer discussie. Mijn zelfgekozen motto is: `80% van je voeding groenten, kruiden en fruit, de rest maakt niet zoveel uit’. Dit zouden wel biologische groenten en fruit moeten zijn, omdat van `gewone’ groenten en fruit een veel minder genezende werking te verwachten valt vanwege het grotendeels ontbreken van secundaire inhoudsstoffen. Tegenwoordig bevatten groenten en fruit naar schatting 80% minder secundaire inhoudsstoffen dan 50 jaar geleden, door selectie en het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Of dit ook geldt voor biologische groenten en in welke mate is niet bekend.

Geneeskrachtige planten

Al eeuwenlang worden planten gekweekt, gezocht in de natuur en gebruikt als voedingsbron, maar ook als medicijn tegen infecties. Om ons immuunsysteem te versterken zullen we met name moeten kijken naar de secundaire inhoudsstoffen met een sterke ontsteking remmende activiteit. Deze secundaire inhoudsstoffen kunnen er niet alleen voor zorgen dat het virus zich minder snel vermenigvuldigt in het lichaam, maar ook waarschijnlijk een cytokinestorm voorkomen.

De meeste van deze krachtige ontsteking remmers behoren tot de flavonoïden. Vooral mensen die weinig groenten en fruit eten krijgen onvoldoende flavonoïden binnen en zijn kwetsbaar bij een cytokinestorm.

Flavonoïden

Tot de groep flavonoïden behoren een grote groep secundaire inhoudsstoffen, waarvan er tot nu toe zo’n 8000 zijn geïdentificeerd. Luteoline, apigenine, quercitine en OPC’s (oligomere proanthocyanidinen) zijn flavonoïden met o.a. een sterk ontsteking remmende activiteit. Het lijkt erop dat deze stoffen in staat zijn ervoor te zorgen dat een virus minder makkelijk de lichaamscellen binnen dringt. Waardoor het virus zich minder vermenigvuldigt en je minder ziek wordt. Deze stoffen binnenkrijgen is niet zo moeilijk, hoewel we natuurlijk weinig zekerheid hebben over de opnamecapaciteit van het lichaam. Deze stoffen zitten in heel gewone kruiden en wilde planten.

Luteoline is o.a aanwezig in peterselie, paardenbloem-bloem, tijm, munt, rozemarijn en oregano. Apigenine vinden we in duizendblad, tijm, salie, agrimonie, munt, kamille en salie.                   Quercitine komt voor in berkenblad, vlierbloesem, echte guldenroede en hopbellen. OPC’s  in meidoornbloem en blad, minder in de bessen.

Vaccineren?

De rol van vaccins in het terugdringen van de gevolgen van het Covid-19 virus is van groot belang. Vooral voor ouderen en mensen met een kwetsbare gezondheid. Of meer aandacht voor een andere leefstijl en meer aandacht voor een gezondere en meer gediversifieerde voeding met vooral meer groenten, fruit en kruiden, voldoende is om niet ernstig ziek te worden van het Covid-virus is (nog) niet duidelijk. Maar dat het een essentiële bijdrage levert aan het versterken van ons immuunsysteem is evident.

Wat kun je doen?

Flavonoïden lossen over het algemeen goed op in water. Als we een dagelijkse huisthee samenstellen van meidoornbloesem, vlierbloesem, rozemarijn, duizendblad en kamille krijgen we alle bovengenoemde flavonoïden binnen. Ook in de natuur is in het najaar van alles te verzamelen. De groene planten, zoals paardenbloem en zevenblad zijn te bitter om nog te eten. In het najaar moeten we kijken naar bessen en ook naaldbomen kunnen een nuttige en smakelijke bijdrage leveren. We kunnen meidoornbessen verzamelen en drogen. Ook zijn meidoornbessen te gebruiken om bijvoorbeeld samen met rozenbottels pesto te maken. Of een mengsel voor op brood (zie recept). Meidoornbessen kunnen meekoken met appels om een geneeskrachtige appelmoes te bereiden.  Vlierbessen zijn zeer geschikt voor een zeer ontsteking remmende drank. Als je het combineert met appel is het ook zonder suiker goed te drinken.

Naaldbomen zijn op veel manieren te gebruiken als genezend voedsel. Vooral de etherische oliën in naaldbomen zijn verantwoordelijk voor de genezende werking en vooral werkzaam op de ademhaling, rustgevend en verbeteren het immuunsysteem. Er zijn veel verschillende toepassingen te bedenken in de keuken. De naalden kunnen gedroogd worden en toegevoegd aan een theemengsel.  De naalden van de grove den en vooral de douglasspar kunnen een bijzondere smaak geven gemacereerd in olie of azijn.

Recept van evergreen oxymel

1 kop gehakte verse dennennaalden

1 kop appelazijn

Eventueel honing

Naalden in een pot (plastic ertussen als de deksel van ijzer is) azijn erover en een maand laten staan. Af en toe schudden en zeven. Eventueel honing toevoegen.

Meidoorn-broodbeleg

200 g meidoornbessen

50 g zonnebloempitten

50 g gepelde walnoten

2 eetlepels olijfolie

1 theelepel gehakte tijm

2 theelepels citroensap

1 knoflookteen geperst

Zout en peper

De meidoornbessen in bodem water in 5 tot 8 minuten gaar koken. Door een zeef duwen of passevite draaien. De noten zo fijn mogelijk malen in een notenmolen. Alles mengen en op smaak brengen met zout en peper.

 

 

 

 

                                       

zondag 19 september 2021

Illegaal

 "Heeft u gereserveerd? " Nee, ik ben een trekker, ik weet 's ochtends niet waar ik 's avonds ben, dat is nou juist de fun. Ik heb altijd gedacht dat elke camping verplicht een trekkersveld moet hebben.

De jongen aan wie ik het vraag, wat ik nu moet doen, kijkt moeilijk. Ik moet mijn moeder helpen zegt hij tenslotte. Na een lange dag fietsen ben ik op een camping, de receptie is dicht. Je moet kennelijk reserveren. Ik kan niet verder, ik ben moe en weet uit ervaring hoe moeilijk het kan zijn een camping te vinden. Het is al 18.00 uur, om 20.00 uur is het donker dan moet ik gegeten hebben. Ik besluit mijn tent illegaal op te zetten en morgenvroeg te betalen. Ik ben als de dood alsnog weggestuurd te worden. Ik zoek snel een plekje, zet de tent op en gooi de matras en de slaapzak naar binnen. Ik herinner me dat er vroeger een krakerswet was. Als je matras er lag en je tandenborstel stond op de wasbak dan mocht je niet meer weggestuurd worden. Zou dat in de camping wereld ook gelden. Je stuurt toch geen vrouw alleen in het donker nog weg? Dat ik koud zou moeten douchen was ik vanuit gegaan. Vind ik niet erg, doe ik thuis ook. Ik loop naar de wasruimte en houd beleefd de deur open voor een oudere heer. Ik ga direct zelf naar binnen en merk dus niet dat ik een pasje nodig heb. Pas de volgende keer als ik in het washok moet zijn, sta ik voor een dichte deur. Ik hang zo nonchalant mogelijk rond, tot er iemand komt en ik mee naar binnen kan glippen. Ik durf dit niet te vaak te doen en besluit in de bosjes te plassen en zuinig met het water te zijn. Ik zoek op wat ik zou moeten betalen. Een plaats kost 24 euro, inclusief elektra, warm water enz. De receptie is pas om 9 uur open. Langzaam vormt zich het idee zonder te betalen weer weg te gaan. Ik ga vroeg slapen en ben om half 7 wakker. Om 8 uur ben ik klaar voor vertrek. De camping ligt op een helling, ik race met bonkend hart langs de receptie, snel het bos in. Niemand gezien. Ik snap nu wel wat mensen die in de misdaad belanden bedoelen met de glijdende schaal. 

Wat kost dat nou?

 Bloemendaal. "Wat kost dat nou, zo'n tas?" De man met 4 intensief gebruikte Albert Heijn tassen aan het stuur, kijkt afkeurend naar mijn gele Ortlieb fietstassen. "Tachtig euro per stuk": antwoord ik. Zijn mond valt open. "Daar kan ik een hele fiets voor kopen met tassen erbij": zegt de man. 

Ik bedenk net dat ik de mensen hier niet zo aardig vind. Ze hebben een kort lontje, zijn gehaast en antwoorden nauwelijks op vragen. Tot ik de AH uitstap met mijn boodschappen voor de lunch. De AH tassen man verspert me de weg. Waar komen jullie vandaan? vraagt hij.  Ik ben alleen en ik ben gestart in Ouddorp in Zeeland. "Heb je al 300km kustroute gefietst? Ik heb geen idee, ik doe maar wat. Dan komt het gesprek op de tassen. Om de prijs van de tassen te rechtvaardigen, zeg ik dat ze erg duurzaam zijn en lang meegaan. De Man begint een lofzang op de AH tas. Ze gaan heel lang mee en soms heeft hij er wel 8 aan het stuur hangen. Hij heeft nog een record, hij heeft 61 dagen achter elkaar buiten geslapen in de duinen. Op mijn vraag wat hij doet als het regent, antwoordt


hij dat hij dan onder een zeiltje gaat liggen. Ik vraag of hij wel een huis heeft. De tassenman heeft een huis, maar dat ligt te ver van het strand en het is zo'n gedoe een huis. Je moet het ook nog schoonmaken en hij wil gewoon de hele dag buiten zijn. Als hij in de duinen slaapt kan hij direct als hij wakker is naar het strand. De vraag wat hij dan de hele dag op het strand doet, verrast hem. Hij denkt even na en zegt dan:" oefeningen voor mijn rug, ik heb ischias gehad". We praten nog even en dan laat ik merken dat ik erlangs wil. Hij zet zijn fiets aan de kant en wenst me nog een fijne reis. Toch nog een leuk mens ontmoet aan de westkust.   

vrijdag 3 september 2021

wetenschap

Onder het mom van bewezen door de wetenschap sluit het Coronanet zich langzaam verder om mij heen. De wetenschap heeft echter wel vaker op het verkeerde paard gewed. Ancel Keys onderzocht de invloed van voeding op het ontstaan van hart- en vaatziekten. Hij heeft waarschijnlijk opmerkelijke ontdekkingen gedaan, want hij is geboren in 1904 en 100 jaar later gestorven in 2004. Hij ontdekte het belang van onverzadigd vet. In 1959 schreef hij samen met zijn vrouw een boek, waarin hij het nu zo populaire mediterane dieet beschrijft als beste voeding om gezond te worden en blijven. Geen margarines, vermijd bewerkt voedsel, vermijd suiker en bewerkte koolhydraten, eet meer groente en fruit, vis en olie, beweeg, drink wijn met mate en be happy. Dat zijn helaas niet de voedingsvoorschriften geworden die uitgedragen werden door de WHO en door het Nederlandse voorlichtingsburo voor de voeding. Toen ik in de jaren 70 op de diëtistenopleiding zat, moest het vetgehalte zo laag mogelijk. De vetten werden vervangen door koolhydraten en dagmenu's werden aangevuld met suiker om aan de benodigde hoeveelheid koolhydraten te komen. Ancel Keys is nooit beloond voor zijn briljante onderzoek en conclusies. Hoewel nu steeds meer duidelijk begint te worden dat hij gelijk had. Waarom werd hij niet beloond? Vanwege de bijzondere sterke lobby van bepaalde bedrijven in de voedingsindustrie. Ze kregen het voor elkaar dat de boodschap van Keys totaal belachelijk werd gemaakt. Want de mensen moesten toch wel margarine, vlees, melk, cola en zoete ontbijtproducten blijven gebruiken. Mijn overtuiging is dat dat mede de oorzaak is van de overgewicht pandemie en de bijbehorende leefstijlziektes. 

Wetenschap is niet maar een mening. Wetenschap is een proces. Wetenschap kan veranderen. Vroeger dacht men ook dat de aarde plat was. Na nog geen 2 jaar ervaring met Corona kunnen we niet spreken van wetenschap. De heersende opinie is oppermachtig en iedereen, ook artsen die een kritisch geluid laten horen wordt weggezet als wappie of kwakzalver. 

Ik heb gisteren mijn 65ste verjaardag gevierd. In mijn familie en vriendenkring is er gelukkig geen onenigheid tussen de gevaccineerden en niet-gevaccineerden. De meeste zijn gevaccineerd maar slechts een enkeling vanwege gezondheidsredenen. Bijna allemaal onder druk, vanwege werk, reizen, vrijwilligers werk enz.  De meeste geloven beter af geweest te zijn zonder vaccinatie. Ik word er heel verdrietig van en voel me machteloos. Hoe zal Ancel Keys zich gevoeld hebben? 

"Veel mensen ontkennen het bestaan van alles wat zij niet kunnen waarnemen.

Spreken alleen hun eigen taal.

Hebben geen respect voor wat zij niet begrijpen.

Het "gezond verstand" begreep ooit dat de wereld plat was, je de aarde niet kon verlaten, dat je atomen niet kon splitsen.

Alles bleek anders.

Alles zal altijd anders blijken."

Gedeelte uit de Prelude van Herman van Veen.  

zondag 22 augustus 2021

Oergenen

 "Hoe helderder u uzelf en uw emoties begrijpt, hoe meer u gaat houden van dat wat is": Spinoza. Als je inzicht krijgt in emoties leidt dat tot bezinning, rust en geluk, volgens Spinoza. Maar hoe doe je dat Waarom reageer je op een bepaalde manier? Ik ben mezelf veel beter gaan begrijpen, sinds ik heb begrepen dat mijn oergenen nog een belangrijke rol spelen in mijn gedrag. Met mijn oergenen leven in deze moderne tijd vergt dat ik mezelf niet altijd vertrouw. Ik weet dat mijn oergenen erop uit zijn mij te laten eten als er eten is. Vooral calorierijke zoete gerechten willen mijn oergenen mij aansmeren. Daar trap ik niet in. Ook wat beweging betreft willen mijn oergenen niet dat ik me teveel inspan. Want ik moet nog energie overhouden om de hele middag eten te zoeken of achter een konijn aan te rennen. Dus ik heb eigenlijk nooit zin om te gaan hardlopen.  Ik ga toch, 2 keer per week heb ik met mezelf afgesproken. Als ik loop vind ik het heerlijk. En daarna voelt het helemaal goed. Ik voel me ook goed over mezelf dat ik gegaan ben en dat ik een paar dagen niet hoef. Waar ik nog niet eerder aan gedacht had is dat ook doemdenken deel uit maakt van onze oergenen. Martin Seligman, bedenker van de term positieve psychologie, legt uit dat angst voor de toekomst voor de oermens zijn vriend was. Beter is het om je voor te bereiden op het ergste. Stel ik ga de deur uit zonder jas en ik word overvallen door een plotseling invallende sneeuwstorm. Overvallen worden is al moeilijk, want er is al drie dagen code oranje in zo'n geval. Bovendien heb ik mijn telefoon en kan ik iemand bellen die mijn jas komt brengen. In de oertijd was het verstandig je voor te bereiden op het ergste want je staat er alleen voor. Die oergenen bepalen volgens Seligman nog steeds onze rem om dromen na te jagen en laten ons afremmen door alles wat mis kan gaan. Om dromen na te jagen moet je nieuwe dingen uit proberen met de onzekerheid die erbij hoort. Er staat een oefening in de krant om te leren dromen zonder doemdenken. Ik bedenk dat ik niet echt dromen meer heb. Ik droomde mijn hele leven van een grote tuin, ik heb nu een grote tuin. Bij de aanschaf van die grote tuin heb ik me niet laten leiden door doemdenken. Als ik denk vanuit mijn oergenen had ik mijn grot al verlaten, die werd direct ingepikt door een nieuwe familie, terwijl ik nog geen nieuwe grot had gevonden. Niet slim vanuit mijn oergenen geredeneerd. Ik heb erop vertrouwd dat ik op tijd een nieuwe grot zou vinden om te wonen. Niet dat ik niet bang was dat het niet zou lukken op tijd voor de winter invalt. Als er mensen op bezoek komen om de tuin te bekijken, zie ik dat ze vinden dat ik ontzettend geluk heb gehad met het vinden van zo een mooie plek. Dat heb ik ook. Maar het was ook een moeilijke beslissing. Mijn fijne geliefde huis verkopen en mijn veilige stille plek verlaten voor een onzekere toekomst. Omdat ik een droom had. Een droom van een grote tuin. 




woensdag 18 augustus 2021

glad ijs

Zo af en toe wil ik verdwijnen en onder een steen en een tijdje verdwijnen tot dit voorbij is. Want het gaat voorbij. De discussie over Corona begint angstige vormen aan te nemen. Politici en andere "deskundigen" begeven zich op glad ijs door bewust bevolkingsgroepen tegen elkaar op te zetten. Er wordt langzaam toe gepraat naar een tweedeling in de maatschappij. We worden gemasseerd om te gaan denken dat het de eigen schuld is van de niet gevaccineerden als ze ziek worden. Ze hebben tenslotte de kans gehad. Die opname op de intensive care ga je maar zelf betalen. Of we laten je op de gang liggen. Als de discussie die kant op gaat heb ik nog wel een aantal dilemma's. Wat doen we met mensen die willens en wetens hun gezondheid in gevaar brengen door overgewicht, roken, teveel alcohol, niet bewegen. Een versleten heup, zelf betalen, dat is u eigen verantwoordelijkheid. Dan had u maar beter op uw gewicht moeten letten en meer bewegen. Tegen een boom gereden? Eigen schuld, moet je maar niet zo hard rijden. Gevallen met wielrennen. Ja dat is ook wel een sport met teveel risico's. Het lijkt wel alsof er een zonde bok gevonden moet worden. De mensen die ik ken en die zich niet willen laten vaccineren zijn juist mensen met een zeer groot verantwoordelijkheidsgevoel. Zeer verantwoord bezig met hun gezondheid en er daarom van overtuigd dat een vaccinatie meer kwaad zal doen dan goed. Vanmiddag op de radio konden er vragen gesteld worden aan een huisarts over Corona. Nou weet een huisarts en sowieso iedereen ongeveer net zoveel van Corona als ik, heel weinig dus. Dat kan ook niet na anderhalf jaar. Er word nog steeds gehandeld in blinde paniek heb ik het idee. Vooral vanwege economische redenen. Dat snap ik ook, maar zeg dat dan eerlijk. We doen maar wat en kijken of het helpt. Een hele goede vraag aan de huisarts: waarom zouden gevaccineerden bang zijn voor de niet gevaccineerden. Ze zijn toch gevaccineerd. Er volgt wat gestotter over groepsimmuniteit maar geen antwoord op de vraag. Er is geen antwoord op die vraag. We weten ook nog te weinig over het verschil in besmettelijkheid van wel- of niet gevaccineerd. De mensen worden enorm bang gemaakt, terwijl voor gezonde mensen zonder onderliggend lijden, de kans om ernstig ziek te worden door Corona nog steeds erg klein is, laat staan overlijden. Zou de kans om ziek te worden door een ongezonde leefstijl niet veel groter zijn? Dat komt nooit in het nieuws: vandaag zijn er 1000 nieuwe kankergevallen geconstateerd en dat komt mede door te weinig bewegen (verzonnen bericht). Ik denk nog steeds dat je er verstandig aan doet om aan je gezondheid te werken. Want er komen vast nog nieuwe varianten en we weten niet of de vaccins daar tegen werkzaam zijn.  

donderdag 12 augustus 2021

Zelf weten?

 Er zijn mensen die boos worden als ze horen dat ik me niet wil laten vaccineren. Ze willen niet eens weten waarom niet, maar hebben hun mening al klaar. Als je het niet voor jezelf doet, moet je het voor de samenleving doen. Ik ga de confrontatie niet aan en zeg meestal dat ik nog twijfel. Ondertussen denk ik: wat doe jij voor de samenleving. Leg jij jezelf beperkingen op om de aarde voor ons allemaal leefbaar te houden. Want er bestaat natuurlijk niet zoiets als: "dat moet ik toch zeker zelf weten". Alles wat je doet beïnvloedt de leefomgeving van de medemens. Pak jij de fiets om boodschappen te doen, op vakantie te gaan en je moeder te bezoeken. Eet jij (al 50 jaar) geen vlees meer om je voetafdruk kleiner te maken. Eet jij zo gezond mogelijk en leg je jezelf vrijwillig beperkingen op om geen overgewicht te krijgen, zodat je niet afhankelijk bent van een vaccin. Zorg jij elke dag voor minimaal 1 uur intensieve beweging. Ben je bezig met consuminderen en trek je een trui aan in plaats van de verwarming hoger te zetten. Allemaal maatregelen om de leefomgeving voor ons allemaal te verbeteren. Iedereen kan mij, de niet gevaccineerde vermijden, uit de weg gaan, maar ik moet wel de door auto's, motoren enz vervuilde lucht inademen. Ik moet wel leven in een land dat door teveel dieren ernstig vervuild is. Dit zeg ik allemaal niet. Het voelt wel heel onrechtvaardig als iemand mij verwijt dat ik iets moet doen voor de samenleving. Ik doe het allemaal in eerste instantie voor mezelf, maar ik vermoed dat ik in die bijna 50 jaar heel wat kippen, koeien en varkens en uitstoot uitgespaard heb. Dat vaccineren alleen nuttig is voor oude, zieke, zwakke en mensen met overgewicht is mij wel duidelijk. Er gaan mutaties komen waar weer nieuwe vaccins tegen ontwikkeld moeten worden. Je eigen immuunsysteem is de beste manier om jezelf te wapenen. Dat die mutaties ontstaan doordat niet iedereen zich laat vaccineren, dat zou kunnen. Maar overtuigend bewijs is er niet, omdat volledig gevaccineerden ook nog Corona krijgen. Bovendien is het een illusie om te denken dat de hele wereld gevaccineerd zou kunnen worden. Dat is tegen polio ook nog steeds niet gelukt.


 

zaterdag 24 juli 2021

Na-apen

“JE HOEFT NIET ZIEK TE ZIJN OM BETER TE WORDEN”

 

NA-APEN

“Na-apen is waarschijnlijk zo gek nog niet”, is een uitspraak van de verzorgers van de wolapen in de Apenheul. Tot hun grote verbazing ontdekten zij dat de dieren op zoek gingen naar de geneeskrachtige kruiden die ze nodig hadden.

De belangstelling voor kruiden groeit. De herboristenopleidingen hebben niet te klagen over het aantal aanmeldingen en ook kruidencursussen en wildplukwandelingen zijn populair. Toch heb ik het idee dat het gebruik van kruiden in Nederland helaas nog in de Klazien uut Zalk hoek zit. Hoewel elk huishouden in Nederland wel een huismiddeltje in de medicijnkast heeft op natuurlijke basis, zoals calendula en echinaforce is er geen huisarts te vinden die iemand met een eenvoudig te behandelen kwaal, naar een herborist verwijst. Om over een advies om meer kruiden en wilde planten te eten om meer energie en betere weerstand te krijgen maar niet te spreken. Hoewel er zeker vraag is naar gedegen kennis over het inzetten van natuurlijke middelen bij niet ernstige ziektes, is er geen goed platform om elkaar te vinden. De hulpzoekers moeten zelf actief op zoek gaan naar informatie. Maar dat is nu juist het probleem, hoe kun je iets zoeken als je niet weet dat het bestaat.

Duitsland

Wat de kennis over en het gebruik van natuurlijke middelen betreft zijn onze buren actiever. “Hilfe aus der Natur” is een programma op de Duitse TV, over onderzoek en toepassing van planten, kruiden en ook behandelingen als vasten, water en zelfs bloedzuigers. In het programma krijgt een 77 jarige dame een bloedzuiger behandeling wegens artritis in haar knie. Het speeksel van de vastzuigende diertjes zou talloze stoffen bevatten die een pijnstillende, stollings- en ontsteking remmende werking hebben. Deze behandelingen vinden plaats in een ziekenhuis waar reguliere behandelingen samen gaan met de zogenaamde alternatieve geneeskunde. Volgens het programma geeft 75% van de bevolking de voorkeur aan een ziekenhuis waar beide geneeswijzen samengaan. In Duitsland zijn zeven van zulke ziekenhuizen, en het aantal groeit. Er is een groeiende groep artsen, inmiddels 15.000, die opgeleid zijn in beide geneeswijzen. In Nederland gebeurt op dat gebied te weinig. Ik heb wel een aantal (3) ziekenhuizen gevonden die voor de patiënten een kruidentuin hebben aangelegd. Maar, wordt er nadrukkelijk bij vermeld, het is niet de bedoeling dat de patiënten gaan oogsten in de kruidentuin. Het is bedoeld voor een ontspannende wandeling.

Dieren

In de dierenwereld gebeurt veel meer op het gebied van kruidengeneeskunde. Het onderzoek naar het inzetten van kruiden is op gang gekomen sinds de standaard toevoeging van antibiotica in diervoeding verboden is. Er worden zeer goede resultaten behaald met het gebruik van knoflook, tijm en rozemarijn bij kippen. De dieren krijgen een betere weerstand en leggen meer eieren. We kunnen nog meer leren door naar dieren te kijken. Veel dieren bezitten nog de `inheemse’ wijsheid om te weten wat ze moeten eten bij bepaalde kwalen of problemen met de gezondheid. Paarden lopen normaal met een boog om brandnetels heen, maar een paard met nierproblemen gaat brandnetels eten. In het programma `Hilfe aus der Natur’ komt de infectioloog op een manege met mierikswortel. Normaal gesproken lusten paarden dat niet, maar een paard met een ontsteking eet het wel. Er zijn meer voorbeelden van dieren in het wild. Volgens TV boswachter Arjan Postma zijn hazen sterke dieren die heel hard kunnen rennen, wel 60 km per uur. Hazen zijn altijd buiten in weer en wind en nooit ziek. Volgens de boswachter komt dit omdat hazen op zoek gaan naar veldjes wilde kruiden. Hazen zoeken naar klaver, paardenbloem, kruisbloemigen, paddenstoelen, knoppen, zaden, twijgen, wortels, biet, schors, appels, bessen. Na een achtervolging gaan hazen melkdistel eten om weer tot rust te komen.

De meeste koeien op gangbare bedrijven krijgen raaigras te eten en mais en soja, geen natuurlijke producten maar vervaardigd en bewerkt door de industrie. De koe blijft wel in leven en geeft veel melk. Geef een koe de kans en laat haar grazen op een kruidenrijke weide en ze past zelfmedicatie toe. Zo’n kruidenbuffet met o.a. klaver, cichorei, weegbree, heermoes, zuring en pimpernel heeft nog meer voordelen: het is niet alleen beter voor de koe, ook voor de insecten en weidevogels. Hoewel dit nog niet wetenschappelijke bewezen is geven veeartsen aan dat koeien op kruidenrijke landerijen minder vaak de veearts nodig hebben. Ze geven aan steeds vaker met boeren geconfronteerd te worden die natuurlijke middelen inzetten maar dit niet durven vertellen omdat ze denken dat de veearts ertegen is. Inmiddels maken veeartsen kennis met kruiden en natuurlijke middelen tijdens hun opleiding. Een delegatie veeartsen en boeren uit Nederland vertrok zelfs naar India om te leren hoe je uierontsteking succesvol behandelt met Aloë vera en curcuma.

Apen

Maar het meeste kunnen we waarschijnlijk leren van apen. Apen weten zelf welk kruid ze nodig hebben. De verzorgers van de wolapen in de Apenheul merkten op dat de apen die in paniek waren gingen zoeken naar kamille en kattenkruid. Sindsdien zijn er in het park diverse kruidentuintjes aangelegd voor de apen en zijn de verzorgers ervan overtuigd dat de tientallen geneeskruiden op het terrein de apen gezonder hebben gemaakt. Wolapen zijn lastig gezond te houden en ook in de Apenheul stierven er vroeger meer aapjes dan er geboren werden. Inmiddels gaat het heel goed met de populatie en zijn de dieren opvallend gezond. De Apenheul is zelfs de enige dierentuin ter wereld waar de voortplanting van deze soort succesvol verloopt. Wolapen hebben in gevangenschap het vermogen behouden instinctief te eten wat ze nodig hebben -inclusief geneeskrachtige planten bij ziekte of stress. Het fourageergedrag van met name de wolapen is uitgebreid onderzocht en beschreven door de biologen Tedje van Asseldonk en Arend de Haas. Op het terrein groeien guldenroede, dovenetel, vrouwenmantel, valeriaan, longkruid, jeneverbes, citroenmelisse, zuurbes, paardenbloem en heemst. Op het favoriete veldje van de wolapen staat vrouwenmantel, koninginnekruid, zevenblad en braam.

Zelf genezen

Ook bij mensen was het gebruik van kruiden een oeroude vorm van gezondheidsbevordering. Het is niet wetenschappelijk bewezen maar ik denk dat wij de dokter ook minder vaak nodig hebben als we minder industrieproducten consumeren en meer gaan “grazen” in een kruidenrijk grasland. Wij weten helaas niet meer hoe wij onszelf moeten genezen en we hebben het niet kunnen afkijken bij onze ouders. Wij weten niet meer hoe we onze weerstand kunnen verbeteren. Wij weten niet meer dat het goed is bijvoorbeeld in het voorjaar paardenbloemen, madeliefjes, zevenblad en daslook te eten en meidoorn blad en bloem te verzamelen voor thee. We kunnen veel leren van dieren die wel weten wat ze nodig hebben. Gedeeltelijk is dat aangeboren en gedeeltelijk aangeleerd. Apen zijn sterk in elkaar en mensen nadoen. We hebben lang gedacht dat de slimste aap de aap was die het beste ons mensen nadeed. Nu wordt het tijd dat wij slim worden en de apen gaan na-apen.  

Bovenstaand artikel is gepubliceerd in het zomernummer 2021 van de Herborist in de serie "Je hoeft niet ziek te zijn om beter te worden".

 

 

donderdag 22 juli 2021

Geloven

"Ik heb een tienerdochter en nu moeten we een keuze maken, wel of niet vaccineren. Ik heb behoefte aan een platform waar alle informatie staat. Alles wat ik moet weten. Er is veel verschillende informatie". De vrouw op de radio reageert op het zoveelste programma over Corona. De wetenschapsjournalist gespecialiseerd in Corona weet het antwoord. Volgt u nu maar gewoon de aanwijzingen van het RIVM mevrouw, dan komt het wel goed. Ik kan de mevrouw heel goed begrijpen. Het is juist te prijzen als mensen de officiële kanalen niet op hun (blauwe) ogen geloven. Tenslotte grijpt het RIVM ook niet in bij giftige mandarijnen, die we beter zelfs niet kunnen aanraken, laat staan opeten. Al het fruit in de supermarkt (vooral citrus) bevat eigenlijk teveel gif en is niet geschikt voor menselijke consumptie. Het RIVM had ook moeten ingrijpen bij pfas of pfos dat nu zo wijd verbreid is en overal in zit, zelfs in ons drinkwater. Het RIVM dat niet ingrijpt bij de nieuwe volksziekte onder landbouwers, parkinson waarschijnlijk veroorzaakt door landbouwgif. Terwijl het RIVM volgens hun eigen website, werkt aan een gezonde bevolking in een gezonde leefomgeving. Het lijkt mij verstandig om niet het RIVM beleid klakkeloos te volgen. Ik blijf zoeken naar informatie over het virus en de vaccins en stuit op een artikel in het nederlands tijdschrift voor geneeskunde. Een groep artsen geeft aan dat het verstandig is als kwetsbare mensen met een zwakke gezondheid en mensen met overgewicht zich laten vaccineren, maar dat het risico om ernstig ziek te worden door Corona bij gezonde mensen zo gering is dat het middel erger is dan de kwaal. Omdat de lange termijn risico's van de huidige vaccins nog onbekend zijn is het van belang om de groepen die deze vaccins krijgen te minimaliseren. Ze geven aan dat bij een groot deel van de bevolking het aangeboren immuunsysteem krachtig genoeg is om SARS CoV2 afdoende te bestrijden. Zeker bij kinderen en jong volwassenen. Sowieso is de afweer beter na een doorgemaakte besmetting, volgens de artsen. Het heeft de voorkeur dat gezonde mensen hun immuniteit op een natuurlijke wijze verkrijgen. De immuniteit is sterker en houdt langer aan. Uit recentelijk onderzoek zowel in vitro als in weefsel van patiënten is aangetoond dat mRNA-vaccins integreren in het genomisch DNA. Wat de gevolgen hiervan zijn op lange termijn is niet duidelijk. Maar terughoudendheid bij het gebruik van deze vaccins zou op zijn plaats zijn. Dit volgens de artsen in een artikel in het nederlands tijdschrift voor geneeskunde. Waarom krijgen de artsen die een genuanceerd verhaal vertellen geen podium? 



woensdag 14 juli 2021

Gaskamer?

 Paula, Paula ik moet plassen. Mijn zusje roept me wakker. Hoe ga ik dat regelen. Ik weet niet waar de WC is. Mogen we wel uit bed en van onze kamer af? Mijn zusje ligt in een bed met hoge spijlen. Uiteindelijk lukt het me haar uit bed te sjorren en gaan we op zoek naar de WC. We dwalen door de donkere gangen, af en toe doe ik een deur open. Overal slapende mensen, maar geen WC. Bij de volgende deur die ik open doe is het licht aan. Ik zie een grote ruimte met een heel groot bad en boven het bad een heleboel kranen. Dit moet wel de gaskamer zijn, waar ik over gelezen heb. Gelukkig is er ook een WC. Terwijl mijn zusje zit plassen hoor ik lawaai in de leidingen en het ruikt ook zo raar. Schiet op, we moeten zo snel mogelijk weg hier. Ik help mijn zusje de WC af en we rennen de gang weer op. Van welke kant kwamen we? Op goed geluk kies ik een richting. Uiteindelijk vinden we onze kamer weer en help ik mijn zusje in bed. Ik kruip zelf ook weer in bed en probeer te slapen. Morgen komt onze moeder ons weer halen. We zijn succesvol geopereerd aan onze amandelen. 

Ik geniet enorm van ons schrijfclubje in Randwijk onder de leiding van Yoeke. We zijn nu met 5 fantastische inspirerend vrouwen, allemaal uit Randwijk. De opdracht deze keer: schrijf een verhaal waarbij bij A je geen idee hebt waar het over gaat en bij Z alles duidelijk is. Ergens in het verhaal moet een omslag komen. 

Tijdens de schrijfavond lezen we onze verhalen voor. Nooit geweten dat dit een tamelijk traumatische ervaring was. Met trillende stem lees ik het verhaal voor. Mijn zusje was 3 en ik ben 4 jaar ouder. Ik herinner me nog mijn weerstand. "Kun je niet gewoon in je bed plassen", heb ik vast gezegd. In mijn herinnering was ik echt niet zo lief voor mijn zusje. Maar in dit geval heb ik, ondanks dat ik best bang was, de leiding genomen en mijn zusje geholpen.  

zondag 20 juni 2021

natuurlijk

Er is een wet aangenomen die gaat regelen dat er strengere eisen gesteld gaan worden aan het houden van dieren. Dieren moeten zoveel mogelijk hun natuurlijke gedrag kunnen vertonen. Fantastisch, ben ik helemaal voor. het gaat vast een hoop gedoe opleveren, des te beter. Dieren verdienen gedoe. Wat mij verbaasd is dat ik niemand gehoord heb over het natuurlijke gedrag van de mens. Wat is eigenlijk ons natuurlijke gedrag. En zouden niet veel gezondheidsproblemen voorkomen kunnen worden als wij "gedwongen" werden ons natuurlijk gedrag te vertonen. We zijn gemaakt om veel te lopen, af te zien, honger te leiden, kou, dorst. Kortom wij kunnen veel ongemak aan. Sterker nog daar worden we heel gezond van. Het is echter niet nodig, we moeten dit bewust opzoeken. Vreemd, we sluiten onze dieren op en dwingen ze om onder erbarmelijk omstandigheden te leven, alleen voor ons gemak. Zelf kiezen we vrijwillig voor een leefwijze die niet geschikt voor ons is. Waardoor inmiddels 60-70% van de wereldbevolking overgewicht heeft en leidt aan bewegingsarmoede. Het zou mooi zijn als er gelijk met de wet voor een beter leven voor dieren ook een wet gemaakt wordt voor een beter leven voor mensen. Dat klinkt leuk, een beter leven keurmerk, maar dat zou in het geval van de mens betekenen: een verbod op de auto voor ritjes minder dan 10 km, alle fastfood de wereld uit, te beginnen in Nederland, regelmatig een paar uur zonder verwarming en verplicht een paar dagen vasten per maand. Allemaal niet serieus bedoeld natuurlijk. Ik zou de laatste zijn om mensen op te leggen hoe ze moeten leven. Maar wat meer aandacht voor hoe we gefopt worden door onze genen en wat je zou kunnen doen om wat gezonder te worden dat zou wel mooi zijn. Het is zo belonend. Je fit en veerkrachtig voelen dat gun ik iedereen.


zaterdag 29 mei 2021

ingrijpen

In Australië is een muizenplaag hoor ik op de radio. Als oplossing gaan de muizen massaal vergiftigd worden. Als ik de overheid was, ging ik massaal bomen planten. En de muizenplaag, voor zover mogelijk accepteren. Er zijn duidelijk te weinig roofvogels, de roofvogels die er nog zijn gaan ook dood van het eten van vergiftigde muizen. Hierdoor komt een muizenplaag steeds terug en los je het probleem niet op. Sterker nog het wordt elk keer erger.  In Nederland is er ook regelmatig een muizenplaag. De oplossing is dan de weilanden onder water zetten in plaats van bomen te planten langs en in de weilanden. Je moet eerst een plaag hebben om de dieren te lokken die deze plaag helpen oplossen. We grijpen teveel in in de natuur bij problemen in plaats van te kijken hoe we een evenwicht kunnen herstellen. Met het voorbeeld van Wouter van voedselbos Ketelbroek in mijn hoofd heb ik handenwringend mijn woelmuizenplaag geaccepteerd. Een seizoen geploeterd in de moestuin en geen bieten, geen zoete aardappel en bijna geen pastinaak, knolselderij en koolrabi. Het jaar erna geen vraatschade meer aan de groenten. Zou het echt gewerkt hebben of was het een slecht woelmuizen jaar. Dit jaar de ontknoping. Kleine ingrepen in de natuur kunnen desastreuze gevolgen hebben. Daar zijn veel voorbeelden van en toch kunnen we het niet laten. In een poging om de aarde minder te laten opwarmen zijn er wetenschappers die het briljante plan hebben bedacht om deeltjes de stratosfeer in te spuiten die het zonlicht gaan weerkaatsen. Help. Zeker nog nooit van UV stralen gehoord die zorgen voor de groei van planten en de aanmaak van vitamine D en vast nog veel meer bekende en onbekende effecten. Als dit onzalige plan ooit werkelijkheid wordt hoop ik dat er een milieuorganisatie is die dit voor het gerecht gooit en dat er een rechter is die wel om het welzijn van mensen geeft. 



zondag 9 mei 2021

smaak

In de tuin staan twee gigantische engelwortelplanten, helemaal vol met knoppen en bloemen. In een poging een plant nog een jaar of twee te behouden heb ik de knoppen afgeknipt. De knoppen zijn in de keuken terecht gekomen om iets lekkers mee te maken. De engelwortel heeft een bijzonder smaak, tikje geparfumeerd zou ik willen zeggen. Na een aantal keren soep gemaakt te hebben met engelwortel heb ik het goede recept. De engelwortel verdraagt naast de gebruikelijke soep ingrediënten als een uitje en een boiullonblokje veel milde zoete kerrie, een zoete aardappel, 1 appel en nog wat groen. (mosterdspinazie, erbette, snijbiet, zuring, paardenbloem) Lekker soepje. Dit verzoent me met het afknippen van die prachtige knoppen.

Gezondheid?

Een deskundige op TV. We moeten zo hard mogelijk werken aan onze gezondheid. De volgende zin is, dus zo snel mogelijk vaccineren. Er komt een vroegere goede kennis op bezoek. "Jullie zijn zeker ook al gevaccineerd"? De kennis heeft stad en land afgebeld om aan de beurt te komen en ik doe vrijwillig afstand van mijn prik. Wordt dit een pijnlijk gesprek? Het laatste wat ik wil is ruzie over Corona. Ik respecteer de mening van andere mensen. Als mensen zich kwetsbaar voelen en of zijn, is het ook verstandig om een prik te halen. Mijn vriend wil heel graag weer op reis. Dus begrijp ik dat hij overweegt zich te laten vaccineren. Ik leg uit dat ik geen virusontkenner ben, maar dat ik ook grote twijfels heb over het nut van het vaccineren van gezonde mensen met een goede weerstand. Ik heb twijfels over het nut van vaccineren nu we nog niet weten hoeveel varianten we nog krijgen, hoe lang een vaccin werkzaam blijft, of je minder besmettelijk bent als je gevaccineerd bent.  Ik leg rustig aan de oude kennis uit waarom ik van mening ben dat ik door mijn leefwijze zeer bewust en zorgvuldig bezig ben met mijn gezondheid en immuunsysteem. En dat ik me zorgen maak dat ik mijn zorgvuldig opgebouwde weerstand in de war schop door een vaccinatie. Maar dat ik er ook rekening mee hou dat ik helemaal fout zit. En dat ik mijn mening moet herzien. Ik wacht het nog even af. De goede kennis begrijpt mijn twijfels. Ze heeft totaal geen twijfels en kent ook niemand met twijfels. Ze dacht dat alleen van die viruswaanzinclub mensen zich niet willen laten vaccineren. Ik ken veel meer mensen die heel bewust met hun gezondheid bezig zijn die zeer grote twijfels hebben over vaccineren. Hoewel er voortdurend gezegd wordt dat er geen vaccinatieplicht zal komen, ben ik bang dat we op een gegeven moment toch geen andere keus meer hebben. De tijd zal het leren. 



De tulp; een van de lekkerste eetbare bloemen die er zijn.


De "preitjes" zijn lisdodden uit de vijver. Een heerlijke groente en zo voorkom je ook dat je er teveel krijgt. 


donderdag 6 mei 2021

Lentegroen

Een paar dagen geleden heb ik tomaten uitgeplant in de kas. Onder andere Berner rose,
Coeur de boeuf, gardners delight, Black Prince, cerise, een oranje tomaat.
Flink natgemaakt, beetje koemest en lekker dik toegedekt met vers grasmaaisel. Ik heb het idee dat ze het naar de zin hebben. Ze lijken al gegroeid. Het vers gemaaide gras in de kas ruikt zo heerlijk. Sowieso is mijn kas op dit moment mijn favoriete plek in de achtertuin. Radiootje zachtjes aan en verspenen. Ondanks dat het feest in de groentetuin nog moet beginnen is er al veel te plukken om te eten. Daslook, look zonder look, mosterdspinazie, zeebiet, erbette, rapunzel, zuringsoorten, snijbiet, engelwortel en vandaag heb ik lisdodde geoogst in de vijver. Een bijzonder lekkere groente die, blijkt uit onderzoek al 30.000 jaar gelden gegeten werd. Het eetbare gedeelte zit onder het water en kun je makkelijk lostrekken. Ik heb een gedeelte van de lisdodde in de oven geroosterd, samen met rode kool en appeltjes. Een ander gedeelte is ten prooi gevallen aan een experiment. Ik heb de lisdodde in een pot gestopt met paardenbloemknoppen en overgoten met zout water. Nu moet de pot 10 tot 15 dagen fermenteren. In de keuken laten staan en regelmatig de deksel open om gas te laten ontsnappen. Daarna in de koelkast nog een paar weken laten staan voor je het opeet. 


Het dilemma van de engelwortel; de bloemen zijn prachtig maar als je de plant in bloei laat komen sterft ze. Knip je de bloemen er uit blijft de plant leven. Je kunt de bloemen wel eten. Gestoofd in boter met gember en knoflook?


donderdag 22 april 2021

voedingsmythes

Er is blijkbaar een boek uitgekomen over voedingsmythes. Op de radio wordt het boek besproken en twee deskundigen gevraagd om commentaar op de voedingsmythes. De ene deskundige is van het voedingscentrum en de andere van de HAS hogeschool. De schrijver van het boek is een voorstander van intermitted fasting. Dat een stevig ontbijt een goed begin van de dag is vindt hij een van de voedingsmythes. Hij slaat het ontbijt over zodat hij vast van s'avonds 18.00 uur tot de volgende middag 12.00 uur. De beide deskundigen vinden dit zeer onverstandig. Want als je niet ontbijt ga je vast koek of taart eten in de loop van de ochtend. De deskundigen zijn blijkbaar nog niet op de hoogte van de grote gezondheidswinst die te behalen is door intermitted fasting. Jammer dat ze twee deskundigen hebben uitgenodigd die allebei van de behoudende stroming zijn en dezelfde boodschap hebben. Jammer dat ze niet een diëtist hebben uitgenodigd van Green delecious bijvoorbeeld. Als je, zoals de schrijver, aan intermitted fasting doet, neem ik aan dat je geen suiker meer gebruikt en op je koolhydraten let. Als je geen suiker gebruikt en de hoeveelheid koolhydraten aanpast aan je lichaamsbeweging kun je makkelijker maaltijden overslaan zonder er last van te hebben. Ook over het gebruik van zout heeft de schrijver een stevige mening. Een mythe is het, om zout te beperken, een gezond lichaam kan een eventueel teveel aan zout prima verwerken. Ik ben het eens met schrijver. De focus op het gebruik van zout, leidt de aandacht af van het werkelijke probleem, teveel fastfood en kant- en klaarproducten met teveel zout. Als je weet dat we miljoenen jaren verzamelaars/jagers zijn geweest, 100 jaar aan intensieve landbouw doen en de laatste 30 jaar vooral fastfood eten kan iedereen begrijpen dat er iets niet klopt. Zonder het dieet van onze voorouders te idealiseren kunnen we er wel wat van leren. We zouden meer groen en minder koolhydraten en zeer met mate kaas, vlees, vis moeten eten. Een van de deskundigen vindt het heel jammer dat het boek over voedingsmythes geschreven is. Zo raken mensen in de war en weten ze niet meer wat gezond is. Ik vind het jammer dat het voedingscentrum niet met een duidelijke boodschap komt: 

Eet elke dag 500 gram biologische groenten en twee stuks fruit, de rest maakt niet uit. 




donderdag 8 april 2021

Veroudering, ziekte of zegen?

Op dit moment moeten we creatief zijn om met een bevriend stel een verjaardag te vieren. We gaan wandelen en tussendoor een drankje tog nuttigen op een bankje in de zon. We wandelen 15 km. Dat weet ik omdat de jarige "het ommetje" van Eric Scherder op zijn telefoon heeft geïnstalleerd. De jarige viert zijn 76ste verjaardag. We leerden het stel 20 jaar geleden kennen. De vriend had op dat moment zwaar overgewicht en kon nog geen kilometer wandelen. In de loop van de jaren is hij ruim 20kg afgevallen en elk jaar verder gaan wandelen. Inmiddels wandelt hij elke dag minimaal 1 uur en ziet er veel jonger uit dan 20 jaar geleden.

Ten minste houdbaar tot
Als we geboren worden krijgen we geen -ten minste houdbaar tot- sticker opgeplakt. Maar afhankelijk van een tikje invloed van de genen,wat geluk en vooral flink je best doen, komt er wel een houdbaarheidsdatum. Sinds verouderen een ziekte is, wordt er ijverig onderzoek gedaan naar medicijnen die veroudering genezen. Het onderzoek is er op gericht mensen gezond ouder te laten worden. Ver voorbij de natuurlijke levensgrens. Momenteel ligt die grens ongeveer bij 120 jaar, maar wetenschappers achten het niet onwaarschijnlijk dat we met deze anti verouderingsmedicijnen 150 jaar kunnen worden. Het is een sector geworden waar veel geld in omgaat. Men vermoedt dat er in de toekomst veel mensen zullen vragen naar medicijnen tegen veroudering en dat er veel geld mee verdiend gaat worden. Inmiddels zijn de medicijnen ook al gevonden. Ze zijn zelfs gewoon op internet te koop voor 87 euro per potje. De belangrijkste werking van de medicijnen is de vernietiging van senescente zellen. Senescente cellen zijn oude uitgeputte cellen, die zich na zo'n 50 keer gedeeld te hebben niet meer delen. Wanneer we teveel senescente cellen in ons lichaam hebben krijgen we ouderdomsziekten. De uitgeputte cellen begrijpen niet meer elke boodschap en scheiden meer ontstekingsbevorderende stoffen af waarmee ze schade toebrengen aan het omringende weefsel. Dat heet verouderen. We moeten dus van deze oude cellen af. Dat kun je doen door een potje te bestellen voor 87 euro via internet., Maar de gevolgen van antiverouderingsmedicijnen op lange termijn zijn nog onbekend. Men weet nog niet of het in de toekomst gaat leiden tot meer kankergevallen. En willen we wel 150 jaar worden?

Leefstijl

Verouderen wordt voor 80% bepaald door je leefstijl. Je kunt dus veel zelf doen om minder snel en gezonder en fitter oud te worden. Bewegen en vasten leveren een positieve bijdrage en zorgen ervoor dat je senescente cellen op een natuurlijke wijze verwijderd worden. Maar even belangrijk is wat je eet en drinkt. Vooral het gebruiken van biologische groenten, fruit en kruiden zorgt voor een belangrijke bijdrage. Niet alleen aan je gezondheid op dit moment, maar ook in de toekomst. Je kunt iets doen om gezonder en fitter oud te worden. Als je veel biologische groenten, fruit en kruiden consumeert krijg je ook een ruime hoeveelheid van de zogenaamde secundaire inhoudsstoffen binnen. Deze secundaire inhoudsstoffen zorgen ervoor dat je lichaam meer antioxidanten aanmaakt en dat het reinigend vermogen wordt versterkt. Op die manier worden senescente cellen onschadelijk gemaakt en verwijderd. Als je gaar onderzoeken waar de antiverouderingsmedicijnen uit bestaan dan spelen de secundaire inhoudsstoffen, dus de geneeskrachtige stoffen uit kruiden, biologische groenten en fruit, een belangrijke rol. Flavonoïden, polyfenolen en carotenoïden worden in een super hoge dosis in een pilletje gestopt, soms wordt ook de biologische beschikbaarheid verbeterd. Een aantal stoffen zijn bijzonder werkzaam en worden met name genoemd: quercitine, fisetine, resveratrol, theaflavine, sulforafaan en curcumin. Deze stoffen krijg je ook allemaal binnen als je voldoende biologische groenten, fruit en kruiden consumeert. Het lijkt er op dat we niet alleen minder weerstand en veerkracht hebben maar ook voortijdig verouderen door een gebrek aan secundaire inhoudsstoffen. et is veiliger deze stoffen te gebruiken in het hele product dan geïsoleerd uit een potje. Het hele kruid gebruiken leidt praktisch nooit tot bijwerkingen, allergieën uitgezonderd.

Onderzoek

Positief van onderzoek naar veroudering is dat langzamerhand duidelijk wordt waar het aan ontbreekt in onze leefstijl. De gevolgen van een goede leefstijl zijn bij mensen moeilijk te onderzoeken. Er wordt nog steeds beweerd dat gangbare groenten net zo gezond zijn als biologische producten. Terwijl bij dieren al jaren geleden is aangetoond dat dat niet waar is. Dieren die biologische voeding krijgen herstellen duidelijk sneller van ziekten. Als reden daarvoor wordt door de onderzoekers steeds gewezen naar de secundaire inhoudsstoffen. Onderzoeken naar verouderen leveren nu ondersteunend bewijs. Het ontbreken van secundaire inhoudsstoffen is weinig bekend, maar begint langzamerhand te leiden tot ernstige gebreksziekten. Zoals een verminderde weerstand en snelle veroudering.

Ouder worden

Regelmatig geven mensen de schuld aan de leeftijd om iets niet meer te doen of te kunnen. Natuurlijk kun je pech hebben met je genen. In de meeste gevallen kun je door leefstijl mede bepalen of ouder worden een ziekte of een zege is. Om onze vriend van 76 als voorbeeld te nemen: het ouder worden leek al op zijn 56ste een ziekte te worden met pillen voor diabetes, hoge bloeddruk, cholesterol, reuma, bloedverdunners. Door zijn nieuwe leefstijl is een tikje hoge bloeddruk nog het enige mankement. De rest van de pillen is niet meer nodig. We hopen nog lang samen te kunnen wandelen. 


Het oorspronkelijk artikel is gepubliceerd in de Herborist, het online tijdschrift van het herboristengilde.



Tulsi-heilig basilicum heerlijk theekruid

woensdag 7 april 2021

samenleving in gevaar

Vanmorgen op radio 1 een programma over de gedeeltelijke openstelling van bepaalde evenementen en parken onder de voorwaarde van testen en/of ingeënt zijn. De spraakmaker van die ochtend vindt het zeer terecht dat je geen toegang krijgt als je niet ingeënt of niet getest bent, want als je bewust de samenleving in gevaar brengt dan moet de toegang geweigerd worden. Hoe mooi zou de Nederland en de wereld eruit zien als we mensen en/of bedrijven die willens en wetens de samenleving in gevaar brengen het wat moeilijker hadden gemaakt. We zouden bijvoorbeeld nu niet veel onnodige Parkinson patiënten gehad. Het vermoeden dat we een grotere kans hebben om Parkinson te krijgen door landbouwgif bestaat al zeker 10 jaar. In Frankrijk is Parkinson erkend als beroepsziekte bij landbouwers. Ook een groot gevaar voor onze samenleving is het massale overgewicht en de daarbij behorende kwalen. Ik trap er niet in maar supermarkten doen nog steeds hun best om de mensen de ongezondste rommel te verkopen. Ook de overheid is schuldig, tijdens deze hele coronacrisis, bij uitstek een kans om mensen te motiveren, niets over leefstijl.  De farmaceutische industrie heeft ook veel onnodige doden op haar geweten. Willens en wetens jaren doorgaan met medicijnen waar mensen aan overlijden. Tot ze door de rechter gestopt worden. 

Ik kan nog wel even doorgaan, maar dat doe ik niet. Ik heb het te druk met mijn leefstijl. Ik moet zorgen voor biologische groenten uit eigen tuin, onkruid plukken in de tuin voor mijn smoothie en ik moet naar de tandarts. Dat is 18 km een uurtje fietsen dus.  


woensdag 17 maart 2021

Droom

In mijn droom vannacht begin ik samen met Marilene (docent van de herboristenopleiding) een nieuw voorlichtingsmodel om Nederland gezonder te krijgen. We willen het groots aanpakken. Het moet maar eens afgelopen zijn met het voedingscentrum, het wordt tijd voor het ware verhaal. Niet de vitamines en mineralen zijn belangrijk maar de secundaire inhoudsstoffen, die vooral in biologische groenten, fruit en kruiden voorkomen. Ook droom ik dat er viel kritiek op mijn plan zal komen omdat er te weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan is naar secundaire inhoudsstoffen. 


Ik word strijdbaar wakker, maar weet ook dat ik gaan energie ga stoppen in dit zeer goede plan. Ik ga vandaag weer lekker aan de slag in de tuin en met mijn zaailingen.  

dinsdag 9 maart 2021

nul begrip

Minister Hugo de Jonge heeft nul begrip voor mensen die zich niet willen laten vaccineren. Afgelopen vrijdag moet ik voor de Velt leden in de Over-Betuwe pootgoed ophalen in Malden. Dat is 30 km heen en 30 km terug fietsen. Na ongeveer 3 1/2 fietsen (geen elektrische) ben ik weer thuis. Er ligt een oproep voor vaccinatie in de bus. Ik snap niet dat ik al aan de beurt ben. Mijn moeder is 91 thuiswonend en zeer mobiel, nog geen oproep gehad. Ik lees de uitleg; de kwetsbaren en mensen met zwaar overgewicht moeten eerst. Het gaat niet over mij. Ik besluit niet op de oproep in te gaan. 

Beste Hugo, ik heb nul begrip voor mensen die willens en wetens hun gezondheid en die van andere mensen in gevaar brengen door teveel en ongezond te eten en alleen op vier wielen hun terrein verlaten. Ik ben geen anti-vaxxer. Ik denk alleen dat ik iets doe wat veel meer moeite kost en uiteindelijk effectiever is in deze coronatijd. Ik hou me dagelijks en eigenlijk de hele dag bezig met mijn gezondheid en dat is hard werken. Als je jong bent gaat gezond en fit zijn min of meer vanzelf. Hoe ouder je wordt des te harder je moet werken om fit te blijven. In deze corona tijd is het van levensbelang om je in te spannen en je immuunsysteem op orde te krijgen. Ik heb het idee dat bij meer mensen dit kwartje gevallen is. Normaal zie ik alleen net na oud en nieuw mensen wandelen en hardlopen. Maar nu is het maart en nog steeds zie ik overal mensen wandelen, fietsen en hardlopen. Dat is prachtig om te zien. Hugo de Jonge zou als minister van volksgezondheid zich bezig moeten houden met de aanleg van meer wandel- en fietspaden. Want slechts 20% van de mensen schijnt te komen aan de dagelijkse 10.000 stappen. De rest zit nog gewoon in de auto en dat gaat niet zo goed samen met al die fietsers en wandelaars. Ook al komt het niet op mijn coronapaspoort te staan, ik blijf toch gezond eten, slank en veel bewegen. Ik hoop dat ik niet alsnog gedwongen wordt om me te laten vaccineren omdat ik anders niets meer mag. 




zaterdag 27 februari 2021

Zorgen om wormen

 Als klein meisje zat ik al graag op mijn knietjes in de modder te wroeten. Ik vermoed dat er nog genoeg wormen in de bodem krioelden, want regelmatig kwam mijn moeder aanrennen om nog net te zien dat ik een worm naar binnen slobberde als een spaghettisliertje. Ook herinner ik mij dat de wormenkoning op bezoek kwam bij mijn oma en opa. Dat was in mijn ogen een magisch figuur. Er kwam een grote auto aanrijden over de dijk, er stapte een imposante man uit met hoed en rubberlaarzen. De koning van de wormen. Later heb ik begrepen dat hij wormen ving in de uiterwaarden, vlak voor het huis van opa en oma. En ik vermoed dat mijn oma, die iedereen bijnamen gaf heb ik later ontdekt, hem deze erenaam heeft gegeven. De wormenkoning ving wormen om te verkopen aan de vissers. Er moet een overvloed geweest zijn aan wormen want de koning had er een goede boterham aan. In de jaren daarna heb ik me niet meer bezig gehouden met de worm. Ik verdiepte me in de plantenwereld. Ik wist wel dat wormen goed zijn voor de bodem, maar dat wormen een van de belangrijkste levensvormen zijn op aarde heb ik me nooit gerealiseerd. Tot 5 jaar geleden. Vijf jaar geleden kocht ik een tuin met een huisje erbij. Ik had grootse plannen met de tuin. Niet geremd door enige kennis van de bodem ging ik zo snel mogelijk aan de slag met planten. Er moesten bomen komen, liefst een hel hoogstamboomgaard, vogelhagen, geneeskrachtige kruiden, wilde planten en een groentetuin. En natuurlijk moest deze achtertuin een hele mooie tuin worden, aangenaam om te verblijven voor mens en dier. 

Klei

Na 22 jaar geworstel op klapzand was ik zo blij weer te tuinieren op klei. Voor de hoogstamfruit bomen moesten er grote gaten gegraven worden. Achteraf pas realiseer ik mij dat er toen totaal geen bodemleven te zien was. Pas toen de bomen niet groeiden begon ik me af te vragen wat er mis was en besloot me t egaan verdiepen in de bodem. Na een aantal rondleidingen, permacultuur weekenden en boeken lezen kwam ik tot de conclusie dat ik mijn bomen in de woestijn had geplant. Ook kleigrond kun je zo mishandelen en uitputten dat er geen organische stoffen meer in de bodem zitten en dus ook geen bodemleven. Mijn tuin was een maisveld geweest, de meest mishandelde en uitgeputte dode grond die er blijkbaar is. 

Wat doen wormen?

De belangrijkste rol van de worm is de grond vruchtbaar maken en van zuurstof voorzien. Ze eten compost, afgevallen blad, kleine dode dieren en schimmels. Ze vermalen het voedsel tot een soort fijne pasta, die ze uiteindelijk uitscheiden. Bij sommige wormen vormt die pasta een hoopje op de grond. Verse wormenuitwerpselen zijn zeer rijk aan stikstof, fosfaat en kalium. Elke vorm kan per jaar 4.5 kg van die rijke uitwerpselen produceren. Verder doen ze uitstekend werk door de bodem te voorzien van zuurstof, ook bij de wortels. De bodem verdicht niet en kan beter zware regenval opvangen. Verder zijn wormen een belangrijke voedselbron voor egels en vogels.

Meer wormen

Om mijn fruitbomen te kunnen laten groeien had ik een schreeuwende behoefte aan regenwormenpoep. Maar hoe kon ik die nijvere wriemelaars lokken? De situatie in mijn tuin was ernstig. Ze vonden er niks aan daar, ik moest ze wat te knabbelen geven, dat was duidelijk. Anders naar onkruid kijken was voor mij de volgende stap. de meeste onkruiden groeien op plaatsen waar ze een taak hebben. Ze zorgen voor ontbrekende stoffen in de bodem en onkruid met lange wortels maakt de bodem losser. En daar houden de wormen ook van. Ik heb moeten leren onkruid een aanvaardbare plaats in te laten nemen in mijn tuin. Ik moest af en toe op mijn handen zitten en wachten en kijken. Verder gooi ik alles wat ik afknip op de grond. De afgeknipte stengels in het voorjaar knip ik fijn en verspreid ze op de bodem. Ik hark het blad van de graspaadjes in de borders. De boomspiegels krijgen een kraag van houtsnippers. En verder heb ik iets nodig wat ik nergens kan kopen, GEDULD


De bodem nu

Ik ben de groentetuin aan het klaarmaken voor het nieuwe seizoen, de bodem is prachtig los en ik zie heel veel wormen. Mijn wormenverleidingsplan zet eindelijk zoden aan de dijk. ook de rest van de tuin begint te profiteren van de verbeterde bodem. De fruitbomen groeien en de vogelhagen groeien dicht. De vergevingsgezindheid van de natuur emotioneert me telkens weer. Het maakt verschil wat we in onze tuin doen. Als ik als kind had geweten dat de worm een bedreigde diersoort zou worden had ik vast geen wormen gegeten. We kunnen allemaal iets doen om het leven voor onze wormen mooier en fijner te maken. Met als geheim doel dat ze in onze tuin poepen zodat onze grond verbetert en onze fruitbomen en moestuin het beter doen.

Hoeveel wormen tel jij?

Ook geschreven als schrijfopdracht voor de cursus: Lekker schrijven. 



vrijdag 26 februari 2021

De dijk

 Aangelegd als noodzakelijk middel om ons te beschermen tegen het hoge water, maar ervaren als een dierbaar persoon. Als je Randwijkers spreekt valt het me op dat er liefdevol bezitterig gesproken wordt over de dijk. We houden van onze dijk. Lopen of fietsen op de dijk biedt vergezichten, zonsopgangen en ondergangen. Alles is mooier bekeken vanaf de dijk. Deze winter is het nog indrukwekkender geworden. Eerst een dik pak sneeuw, waardoor de dijk voor een paar dagen is veranderd in een bijna autovrij wintersportgebied. De dijk biedt een eindeloos lange sneeuwhelling om vanaf te sleeën. Bovendien zorgde de dijk voor een enorm waterbassin, dat na strenge vorst veranderde in een gigantische ijsvlakte. Op de laatste koude dag wandel ik na het schaatsen naar Heteren. Op de heenweg zie ik in de verte een enorme rij auto's op de dijk, bijna van Randwijk naar Heteren. Een raadsel als je niet weet dat er ijs ligt achter de dijk. Als ik terugkom over de Nijburgstraat is het bijna donker, slechts 1 auto is achtergebleven op de dijk. Het zal toch niet....Ik loop verder en bedenk wat ik ga doen. Zal ik gaan kijken, misschien kunnen ze nog geen afstand doen van het ijs op deze laatste schaatsdag. Of moet ik ingrijpen en de politie bellen. Ik kijk nog een keer en zie de auto langzaam wegrijden.

Dit verhaal is een schrijfoefening. Ik volg een schrijfcursus in Randwijk onder de bezielende leiding van Yoeke Nagel. Erg leuk en leerzaam. 



vrijdag 5 februari 2021

Goede voorouder

 "Stuur mijn vaccin maar naar Zuid-Afrika."  We leren niets van ons verleden. Ik heb geschiedenis nooit een leuk vak gevonden. Ook nu nog ben ik totaal niet geïnteresseerd in mijn voorouders. Er bestaan wel onderzoeken naar het verleden mijn familie, maar het boeit me niet. Ik kan me ook niet schuldig voelen voor het slavernijverleden van Nederland. Het heden boeit me meer. Wat doe ik om een goede voorouder te zijn. Nooit genoeg natuurlijk. Het lukt me goed om rekening te houden met het klimaat, geen vlees eten, zoveel mogelijk fietsen, consuminderen. Maar dat is natuurlijk niet genoeg. Ik zou voorop moeten lopen in allerlei actiegroepen. Ik vind dat ik een fonds op moet richten voor boeren die willen omschakelen naar biologisch en geen geld krijgen van de bank. Als er in 1 dag 100.00 euro opgehaald kan worden voor de Primera mevrouw, moeten we ook boeren kunnen helpen. Een boer heeft ongeveer 100.000 euro nodig om om te schakelen. Goed idee denk ik, maar wie pakt het op. 

Ik vind ook dat we in Nederland, zeker de ouderen, massaal ons vaccin moeten weigeren. Stuur maar naar Zuid-Afrika, waar de vaccins getest zijn. We moeten ons doodschamen. Het vaccin is in Zuid-Afrika getest, maar wij krijgen het eerst. Alsof we iets opschieten als niet de hele wereld het vaccin krijgt. De geschiedenis blijft zich herhalen. We kunnen het nu beter doen. Zodat we niet over 100 jaar een monument gaan oprichten omdat we spijt hebben dat er in Zuid-Afrika veel meer Corona doden gevallen zijn, door ons toedoen.

woensdag 3 februari 2021

gemalen kerstbomen

 Mijn vriendin wijst me op een uitzending van de keuringsdienst van waarde over supplementen. Terecht worden supplementen bloot gesteld aan een kritisch onderzoek. De kennis over de supplementen en over de eventuele toegevoegde waarde van supplementen bij een sterker immuunsysteem, is bij de woordvoerders van de producenten totaal afwezig. De claim is dat het immuunsysteem verbetert, maar niemand kan uitleggen waarom. De verkoper van een supplementenwinkel is een aardige man en weet er ook wel wat van, maar is volstrekt ongeloofwaardig, vind ik, door zijn ongezonde uiterlijk. Mooi, punt gemaakt. Veel supplementen claimen de immuniteit te verbeteren, maar kunnen dit niet waarmaken. Helaas komt er geen verhaal over hoe het wel zou kunnen. Dat is natuurlijk ook niet het doel van dit programma. Dat snap ik wel. Maar ik wil zo graag elk podium gebruiken om mensen te wijzen op hoe ze wel hun gezondheid en immuniteit kunnen verbeteren. Zeker in deze tijd. Er zijn berichten over gebrek aan vitamine D, of over een vitamine K gebrek bij Coronopatiënten op de IC. Resveratrol zou helpen en als je er geen studie van maakt weet je echt niet meer wat goed is en wat niet. Het commentaar van Martijn Katan, oud hoogleraar voeding in Wageningen, maakt het er niet beter op. Hij komt nooit verder dan een beetje gezond eten, dan komt het allemaal wel goed. Dat niemand meer weet wat gezond eten is en wat je binnen zou moeten krijgen, vergeet hij voor het gemak. Hij zit op een bankje met een van de presentatoren met een plastic zak met supplementen. Om de pillen te degraderen tot iets zeer minderwaardigs zegt Martijn zonder het te weten iets opmerkelijks. Hij denkt de pillen te degraderen tot gemalen kerstbomen. Hij weet natuurlijk niet dat kerstbomen vol zitten met zeer geneeskrachtige stoffen, die ook nog zeer goed zijn om je immuunsysteem te verbeteren. Ik denk dat de meeste supplementen geneeskrachtiger zouden zijn als ze zouden worden gemaakt van gemalen kerstbomen. 

Jammer is wel dat nu de indruk wordt gewekt dat alle supplementen onzin zijn. Dat geloof ik zeker niet. Het begint met een gezonde voeding. Supplementen kunnen een nuttige toevoeging zijn. Je moet je er wel in verdiepen. Mijn persoonlijke supplementen die ik elke dag neem, bestaan niet uit gemalen kerstbomen, maar wel vitamine D3, vitamine K2, Q10, duindoornolie, zink en omega 3, 7 en 9 vetzuren. 

Geen kerstboom maar een ontluikende linde, ook zeer geneeskrachtig.

dinsdag 2 februari 2021

inheemse wijsheid en wetenschap

 Toen ik ruim 5 jaar geleden in Randwijk kwam wonen was ik heel blij, na 24 jaar zand weer terug te zijn op kleigrond. Ik wist nog niet dat je ook kleigrond zo kunt verpesten dat er geen bodemleven meer is. De grond achter het huis was jarenlang een maïsakker geweest. Ik wist en weet veel van planten maar met de bodem had ik me nooit bezig gehouden. Dat de worm een van de belangrijkste levensvormen op aarde is wist ik niet. Ik wist ook niet dat het heel slecht gesteld is met de worm. En ik wist ook niet wat ik moest doen om meer wormen te krijgen. Achteraf vind ik dat best dom. Dit vind ik inheemse wijsheid. Dingen die iedereen zou moeten weten. Net als dat je de vogels in je tuin kent en de planten in de berm. In Wageningen wordt veel onderzoek gedaan naar planten. Afgelopen week in de krant een verhaal over wortelgroei. De bodem in Nederland en in grote delen van de wereld is er slecht aan toe. De bodems zijn massaal verarmt en het ontbreekt aan organische stof. Door gebrek aan organische stof verdichten de bodems. Nu blijken planten slecht te groeien op een verdichte bodem. Men heeft onderzocht hoe dit komt. De wortel van een plant in een harde bodem gaat een hormoon afscheiden. Het hormoon zorgt ervoor dat de wortel stopt met groeien. Slim van de plant, want verdichte bodem, weinig voeding en weinig water, dus ik blijf klein om mezelf te beschermen en toch nog een enigszins sterke plant te worden. Nee zegt de wetenschapper, we moeten de wereld voeden. We gaan planten kweken zonder dat hormoon. Dan groeit de wortel verder en wordt de plant ook groter. Dat kan denk ik alleen met kunstmest, veel water en pesticiden. Dat verarmt en verdicht de bodem nog  meer. Dat kan niet de oplossing zijn. We moeten alles op alles zetten om onze bodems te voeden. Natuurlijk geen kunstmest en pesticiden. Veel organische stof toevoegen, onkruiden laten groeien, boomspiegels met een schorskraag, de bodem bedekt houden en verder iets wat je niet kunt kopen; geduld. Na 5 jaar begin ik verschil te zien. Er zitten weer wormen in de grond. De fruitbomen beginnen te groeien, de groentetuin levert meer opbrengst en gezondere planten. De vergevingsgezindheid van de natuur emotioneert me. Wat maken we er een puinhoop van, maar het is nog niet te laat. 


maandag 25 januari 2021

Akkermansia

 Een grote groep van de antioxidanten in (geneeskrachtige) planten behoren tot de groep polyfenolen. Je moet dan o.a. denken aan rozemarijnzuur in rozemarijn, de werkzame stoffen in echinacea, curcumine in kurkuma, gingerol in gember en de flavonoïden (kleurstoffen) in groenten en fruit. In totaal zijn er zeker 5000 stoffen beschreven. Deze stoffen hebben allemaal een min of meer geneeskrachtige werking. We kunnen er rustig vanuit gaan dat de meeste mensen ernstige tekorten hebben aan deze stoffen. Echter dit valt niet meteen op. Je krijgt niet direct een gebreksziekte als je te weinig polyfenolen binnen krijgt. Maar je bent waarschijnlijk minder veerkrachtig dan je zou kunnen zijn. Naar de exacte werking van deze stoffen wordt in Nederland bij mensen niet of nauwelijks onderzoek gedaan. Gek genoeg gebeurt dit wel bij dieren. Kennelijk komt niemand op het idee dat rozemarijn niet alleen bij koeien ontsteking remmend werkt. Of dat biologisch gevoede kippen eerder herstellen van een ziekte, dat dat bij mensen ook wel eens zou kunnen helpen. Of dat iemand eens gaat onderzoeken hoe dat komt? 

Dat het eten van veel biologische groenten, kruiden en wilde planten je gezonder, fitter en veerkrachtiger maakt dat weet ik wel. Maar hoe werkt het in het lichaam, daar ben ik altijd naar op zoek. Dat zijn meestal  verslagen van onderzoeken die in de VS worden gedaan. Uit onderzoek blijkt dat sommige polyfenolen niet goed worden opgenomen in je maagdarmkanaal. Om een geneeskrachtige stof zijn werk te laten doen in je cellen, moet het eerst opgenomen worden in je bloed. Niet alle stoffen worden na gebruik namelijk terug gevonden in het bloed. Vooral slecht opneembare polyfenolen blijken hele sterke antioxidanten te zijn. Deze slecht opneembare antioxidanten hebben toch een belangrijke functie, ze werken wel in de darmen en verbeteren de darmflora. Ze werken ook als antioxidant in de darmen en vernietigen reactieve zuurstofradicalen die anaerobe bacteriën doden. Dus een hoge concentratie aan antioxidanten zorgen voor de groei van anaerobe bacteriën  zoals Akkermansia. De akkermansia muciniphila bacterie zit in de slijmlaag van de darmen en speelt een verdedigende rol tegen indringers. 

Uit recent onderzoek blijkt dat de akkermansia vooral veel voorkomt bij slanke mensen en en minder bij mensen met overgewicht. De reactie van de onderzoekers is dat er dieronderzoek gedaan is en dat de bloedwaarden bij muizen die te zwaar zijn sterk verbeteren na toedienen van de akkermansia. Naar aanleiding van dit onderzoek wordt de akkermania wel gezien als een oplossing voor de obesitas epidemie. 

Zou het niet kunnen dat mensen te zwaar worden door een verkeerde voedselkeuze met te weinig groenten en daardoor te weinig antioxidanten binnen krijgen, waardoor de akkermansia zich niet kan handhaven. Kennelijk hebben we de akkermansia nodig om op een gezond gewicht te blijven  Het is misschien best een goed idee om de akkermansia toe te dienen, maar blijf geen water naar de zee dragen en begin tegelijkertijd met de voeding.


Deze foto is van 23 maart 2020.
Schaatsen? Ik heb nog hoop. 



zondag 24 januari 2021

microbioom

 Ik vraag me af wat het verband is tussen mijn microbioom en het terroir. Kun je op een gegeven moment aan of in mijn groenten, fruit en kruiden zien dat het in mijn achtertuin gegroeid is? En gaat het eten van al deze planten mijn darmflora beïnvloeden. Dat het eten van planten goed is voor je darmflora is zeker, maar kun je in mijn darmflora mijn terroir aflezen. Te mooie gedachte om niet waar te zijn. Ik heb wel gelezen dat als je maar telkens zaden blijft oogsten van je eigen groenten, dat uiteindelijk de planten zich aan aanpassen aan jouw terroir. Dan kweek ik mijn eigen achtertuin tomaatjes, die (net als wijn) toch iets anders smaken dan bij de buurman. 

Het is een goede tijd om te planten en ik heb nog een aantal struiken geplant met ofwel eetbare bloem en blad en/of bessen. Ik ben nu 5 jaar bezig om de bodem te verbeteren en bij het graven kwam ik zowaar in 1 schep met de spade wel 5 pieren tegen. Mijn inspanningen leveren echt iets op. Daar wordt ik heel blij van. Wat is een tuin toch helend. Een bekende Engelse tuinier (Christopher Lloyd) noemt pieren zelfs een van de belangrijkste levensvormen op aarde. "Waar regenwormen graven, gedijt de mensheid. Wanneer wormen sterven, gaan samenlevingen ten onder, aldus Christopher. Randwijk en de rest van Nederland is gewaarschuwd. Het goede nieuws is dat de aarde zich razend snel kan herstellen, met een beetje hulp. Toen ik in Randwijk kwam wonen en lekker mijn tuin ging bewerken schrok ik van de dode aarde. De aarde was letterlijk zo dood als een pier, na jarenlang kunstmest, pesticiden en mais. Dan is er geen sprake van terroir. Niet alleen deed mijn groentetuin het niet best, ik denk dat de groenten ook minder goede stoffen leveren dan op een bodem, rijk aan organische stoffen. De belangrijkste hulp die je kunt geven aan een tuin is behalve niet afvoeren van "tuinafval" is niet ingrijpen. Zo min mogelijk ingrijpen. Van Wouter van voedselbos Ketelbroek leerde ik dat je bij plagen op je handen moet gaan zitten. Plagen trekken dieren aan die de plagen gaan oplossen. De natuur lost het op.

Ik heb gemerkt dat afgelopen seizoen de groenteplanten gezonder waren en minder vatbaar voor plagen. Ik vermoed dat dit weer een gunstige werking gaat hebben op mijn microbioom. Het leger van microben in en op mijn lichaam. Elke microbe heeft een taak en allemaal werken ze hard om mij gezond te houden. Er wordt steeds meer ontdekt over het belang van je darm microbioom. De oorsprong van veel ziektes blijkt voort te komen uit een gebrekkige darmflora. Bacteriën in de darmen zorgen voor een effectieve reactie op virusaanvallen, niet alleen op virussen die de darm infecteren  maar ook op virussen die de longen aantasten. Lactobacilles bacteriën zorgen bijvoorbeeld voor een minder ernstig verloop van een griepinfectie. Er wordt nu ook onderzoek gedaan naar de darmflora van mensen die ernstig ziek worden na een Covid besmetting. Hoewel de onderzoekers aangeven dat er een verband lijkt te zijn tussen de ernst van de ziekte en de geringe diversiteit van het darm microbioom is het te vroeg om daar wetenschappelijke conclusies uit te trekken. Er is meer onderzoek nodig.

Ondertussen probeer ik zoveel mogelijk biologische groenten te eten, liefst uit eigen tuin. En experimenteer ik met fermenteren. Op dit moment met zeekool, spitskool, rode kool, paardenbloem blad, dovenetel, mosterdblad. Elke dag wat gefermenteerde groenten bij het eten. Dat voedt mijn darm microbioom. 



 



zaterdag 23 januari 2021

Nieuwe normaal?

 Een paar weken geleden las ik een interview met een mevrouw die een reisburo heeft. Ze vertelde over de voorspelling van wetenschappers van de universiteit van Harvard. Deze wetenschappers meenden dat het drie jaar gaat duren en diverse lockdowns voor we uit de Corona crisis zijn. De mevrouw van het reisburo heeft een verstandige conclusie getrokken en is zich aan het omscholen. Volgens haar komt het reisgedrag zoals men gewend was niet meer terug. 

Afgelopen nacht droomde ik dat ik een kennis van vroeger tegenkwam. Hij begon mij uitgebreid te kussen, drie keer. Ik schrok heel erg en werd wakker. Het stoort me enorm dat ik er zelfs in mijn dromen mee bezig ben. Terwijl ik totaal niet bang ben om ziek te worden. Ik loop wel al de hele week te mopperen. Misschien helpt het om het op te schrijven. Ik loop te mopperen omdat ik zo onderhand de maatregelen volstrekt idioot begin te vinden. Ik vind het ook belangrijk dat de zorg het aan moet kunnen. Ik hou afstand, ik respecteer mensen die bang zijn, Ik hou geen feesten en beperk bezoek. Ik kus alleen mijn echtgenoot, kinderen en kleinkinderen. Ik ben boos omdat ik vind, dat ik te bang wordt gemaakt. Ik ben niet tegen vaccineren, ik ontken niet dat Corona in sommige gevallen zeer ernstig kan zijn. Daar gaat het om, in welke gevallen kan het zeer ernstig zijn? Daar zou ik wel meer cijfers van willen zien. Er wordt gezegd dat het ook bij gezonde mensen heel ernstig kan zijn. Maar daar heb ik niets aan. Wat is gezond? Dat je geen pillen slikt betekent niet dat je gezond bent. 

Toen ik nog dacht dat het voor een paar maanden was, vond ik het prima. Maar dat geloof ik al lang niet meer. Omdat ik denk dat dit nog jaren gaat duren en als we deze variant hebben gehad er wel een volgende virus komt, kunnen we beter gaan nadenken over een nieuw normaal. We gaan de groepen beschermen die beschermd willen of moeten worden. Speciale winkeluren, speciale treincoupes enz. En voor andere wat meer vrijheid graag, wel met die anderhalve meter afstand en zoveel mogelijk buiten. Ik geef kruidencurussen en organiseer moestuincurussen. De aanmeldingen stromen binnen. Voor alle cursussen zijn wachtlijsten. We kunnen starten in kleine groepen en de mensen willen ook, maar het mag niet. Hoelang nog?

Alle scholen weer open, laat jonge mensen in ieder geval gedeeltelijk hun leven weer oppakken. 

Waar ik nog het meest boos over ben is dat de illusie wordt gewekt dat we er zijn als iedereen gevaccineerd is. Daar geloof ik niets van. Als we de Britse, Zuid-Afrikaanse en Braziliaanse gehad hebben, wie volgt? 

Helaas is ons ministerie van gezondheid, vooral een ministerie van ziekte. Anders zou er wel een campagne gestart worden om mensen te stimuleren gezonder te leven. Geen garantie dat je niet ziek wordt, maar het helpt wel. Verder dan een voorzichtig half uurtje wandelen zijn ze nog niet gekomen. Gezondheid is geen kwestie van alleen goede genen, gezondheid komt niet vanzelf, gezondheid is heel hard werken. En dan nog een garantiebewijs krijg je niet bij je geboorte. 

En nu ga ik mijn nieuwe buitenbad uitproberen met ijskoud water. Heel goed voor je weerstand.