donderdag 19 juni 2025

simpel?

Een mot die duizenden kilometers navigeert op de sterren. Monarch vlinders zoeken medicinale planten als ze geïnfecteerd zijn door parasieten. Als babyschildpadjes uit hun ei kruipen liggen de moeders in de buurt in de zee om ze te roepen, zodat ze de goede kant uitkrabbelen. Met verwondering bestudeer ik in mijn tuin hele kleine insecten die vliegen in de mini bloemetjes van de doorgeschoten pastinaak. Hoe kunnen ze de pastinaak vinden. Elke plant heeft haar eigen insect.

 Kortom er gebeurt veel in de wereld van levende wezens waar we niets van snappen. We kunnen het bewonderen en ons verwonderen. Als er in de dieren en planten wereld zoveel bijzonders gebeurt waar keer op keer onze mond van open valt, waarom zou dat bij de mens anders zijn. Waarom zou er bij de mens, het menselijk lichaam niet veel meer te ontdekken zijn. Waarom zou een menselijk lichaam wel simpel in elkaar zitten, zoals veel dokters ons willen doen geloven. Vandaag in de krant een interview met een dokter in de ouderengeneeskunde. Het interview gaat over overbodige behandelingen in de zorg. Ze  geeft het voorbeeld van reflux(zure oprispingen). De methode tot nu toe is regelmatig scannen omdat er een grotere kans zou zijn op slokdarmkanker. Dat lijkt toch niet zo te zijn. Dat scannen is dus overbodig. De enige andere oplossing is dan maagzuurremmers geven met alle schadelijke gevolgen.  

Wat dan de oorzaak van de reflux is wordt niet naar gezocht. Wij mensen zitten ook heel ingewikkeld in elkaar. Anders dan de meeste dieren zijn we ver verwijderd geraakt van de leefstijl die goed voor ons zou zijn. Dit heeft gevolgen voor onze gezondheid. Met name onze darmen hebben het zwaar te verduren door een verkeerde en ontoereikende voeding. De oorzaak van de zure oprispingen moeten we waarschijnlijk in de darmen zoeken. 

Tijdens een kruidenworkshop vertel ik over het belang van bitterstoffen. En dat het tamelijk dramatisch is dat deze stoffen uit onze voeding verdwenen zijn omdat bitterstoffen zorgen voor een beter darmmicrobioom, overgewicht tegengaan en waarschijnlijk helpen bij reflux, dan reageert een van de deelnemers met een interessante toevoeging.

Hij vertelt dat reflux waarschijnlijk veroorzaakt wordt door een tekort aan een bepaalde bacteriestam in de darmen, de lactobacilles reuteri. Deze bacteriestam beïnvloedt de kringspier die ervoor zorgt dat er geen maaginhoud in de keel komt. Als je te weinig lacctobacilles reuteri hebt werkt de kringspier niet goed en ontsnapt er maaginhoud waardoor je zure oprispingen krijgt. Ik wist dit niet en ben blij met deze kennis. Gelukkig heb ik geen onzin verkocht met mijn verhaal over bitterstoffen. Want bitterstoffen zorgen voor een beter en gevarieerder darmmicrobioom.

Overigens kun je met probiotica waar de betreffende bacteriestam in voorkomt het gehalte lactobacilles reuteri verbeteren in je darmen.

Door dit te onderzoeken ben ik nog meer overtuigd van het bijzondere evenwicht in het menselijk lichaam, waarin alles op alles reageert. Wat die bitterstoffen betreft zit het complexer in elkaar dan ik tot nu toe dacht.  

dinsdag 10 juni 2025

normaal

 Ik heb me opgegeven voor Kunstenaars in de Tuin van See all This. Dat vindt plaats op alle zondagen in juni in Vijfhuizen bij Haarlem. Elke week neemt een andere kunstenares ons mee de tuin in om ofwel te tekenen, iets te maken van takken, een geur samen te stellen, boetseren. Alle kunstenaars zijn enorm geïnspireerd door de natuur.  De Proeftuin van Anke is prachtig en ligt op een bijzondere plek. Vanaf station Haarlem huur ik een NS fiets en zo leg ik de laatste 5 km af. Dat klinkt simpel en vijf km is niet ver. Afgelopen zondag kom ik een kwartier te laat. Ik kom om 13.00 aan met de trein en de workshop begint om 14.00 uur. Te laat? Hoe dan?

Het is de tweede keer dat ik de route fiets en ik prijs me al gelukkig dat het zo goed gaat. Tot ik op een cruciale kruising links af ga waar ik rechts moet. Ik herken niets meer en raak volledig de weg kwijt. Dan is het voor mij moeilijk om rustig te blijven, ik heb heel veel problemen met te laat komen. Google maps werkt niet mee en ik neem mijn toevlucht tot gewoon ouderwets de weg vragen. Blijkt inderdaad dat ik nogal ben afgedwaald. Een heel aardige meneer wijst me een heel eind de goede kant op en een aardige mevrouw fiets zelfs een stukje met me mee. Ontzettend lief. 

Dat is de reden dat ik op vakantie niet plan waar ik `s avonds zou moeten aankomen. Want ik kan dat niet. 

Ik kom om kwart over twee binnen. Iedereen is heel hartelijk en een van de vrouwen gaat thee voor me inschenken. Waar ben ik nou zo bang voor? Ze zijn begonnen met voorstellen. Iedereen begint met ik ben eigenlijk heel gewoon. Heel normaal. Ik weet natuurlijk niet hoe dat zinnetje in het voorstel rondje is geslopen, maar ik merk dat ik er kriebelig van word.

Ik ben niet gewoon, ik wil niet normaal zijn. Ik vind de aanwezige vrouwen ook allemaal heel bijzonder. Allemaal zijn ze op zoek naar talenten die ze hebben of nog niet ontdekt hebben. Ik geniet enorm van wat ze te vertellen hebben.

Waarom zijn wij vrouwen toch zo bang om te shinen, om te zeggen waar we goed in zijn. Om te zeggen, ik ben helemaal niet gewoon, ik ben bijzonder. Waarom vinden wij het moeilijk om voor onszelf op te komen. Enige tijd geleden beluister ik een interview op de radio met top onderhandelaar Maarten van Rossem (nee niet die historicus uit Wageningen). Maarten vertelt dat vrouwen veel betere onderhandelaars zijn dan mannen. Alleen niet voor zichzelf. Vrouwen onderhandelen vooral heel goed voor anderen. Ik ben natuurlijk nog opgevoed als tweederangs burger, maar zouden de jongere vrouwen niet een gelijkwaardige opvoeding gehad hebben? En gaat dat onderhand niet eens iets opleveren? 

Die middag maken we onder begeleiding van een parfumeur een heerlijke geur geïnspireerd op de natuur in de tuin. Het was weer een fantastische middag. Gelukkig nog 3 te gaan. 





dinsdag 3 juni 2025

Preek

Er is een gastdocent op de schrijfclub. Een jonge dominee die ons les gaat geven in het schrijven van een preek. Er liggen talloze briefjes op tafel met teksten uit de bijbel, waardoor we ons kunnen laten inspireren. Kunnen, hoeft niet. We mogen ook zelf een onder werp kiezen. Ik heb onderstaande tekst nooit gehoord, vroeger in de kerk. Kennelijk vond de dominee toen het niet inspirerend. Maar ik wel.

"Vier dieren zijn de kleinste op aarde

Maar ze zijn buitengewoon wijs

De mieren-sterk zijn ze niet, maar al in de zomer leggen ze een voorraad aan.

De klipdassen-machtig zijn ze niet, maar ze maken holen in de rotsen.

De sprinkhanen-een koning hebben ze niet, maar ze rukken in slagorde op.

De hagedissen-je kunt ze met je handen vangen, maar ze dringen door tot in het paleis van de koning."

Mij inspireerde het tot het schrijven van een verhaaltje over het kleine en kwetsbare in de natuur. Het kleine dat we nogal eens over het hoofd zien. maar ook deze diertjes zijn een onmisbare schakel in de kringloop.

Mijn preekje

Zijn we bang voor wildheid? Er zijn mensen die naar Afrika gaan om wildheid op te zoeken. In een jeep over de savannes op zoek naar de big five. Wildheid in onze achtertuin, daar hebben we meer moeite mee. Sterker nog leuk al die beestjes, maar ik moet er geen last van hebben.

"We zijn in oorlog met de natuur, als we winnen zijn we verloren".

Vandaag haal ik in de tuin een stuk karton weg. Er ontstaat grote paniek bij de miertjes onder het karton. Ze beginnen, althans dat lijkt zo, van hot naar her te rennen om de eitjes in veiligheid te brengen. Sorry, zeg ik en leg het karton voorzichtig terug. Als ik een paar minuten later ga kijken, is het gelukkig weer rustig onder het karton. 

De verwildering op kleine schaal in mijn achtertuin heeft mijn kijk op de wereld en in het bijzonder op de natuur veranderd. Ik heb kennis mogen maken met de grootsheid van het kleine. Ik verwonder mij dagelijks over wat ik zie en vaak niet begrijp. Deze verwondering zorgt ervoor dat ik voorzichtiger ben geworden. Voorzichtiger om niets te verstoren.  

Verwondering is de oplossing. Als je je verdiept in de natuur, in het kleine, het kwetsbare, ga je je verwonderen over de wijsheid van de natuur. Als je eenmaal begrijpt dat geuren boodschappen zijn van planten onderling en van planten naar insecten. Als je beseft dat alles in de natuur met elkaar communiceert, alleen wij mensen zitten op een andere frequentie. We kunnen het niet horen en zeker niet verstaan. Als je dit allemaal tot je door laat dringen, hoop ik dat je beseft dat wij onze wapens neer moeten leggen en vrede sluiten met alles wat leeft. 

Ga eens zitten in de tuin, op je balkon of ergens buiten: ruik, kijk en luister. Ga op safari naar de little five in je achtertuin. Help de insecten door wat meer wildheid. Laat wat onkruiden groeien en geniet van alles wat groeit, bloeit, zoemt en zweeft.