Van een dierbare krijg ik een boek uit 1975, met als titel "De plant als bouwmeester". Ondertitel: Geniale ideeën in de natuur, voorbeelden voor een leefbare wereld. Alleen al het voorwoord maakt het boek bijzonder.
"Begeleid uw tuin volgens het natuurlijke Louis le Roy principe. Laat groeien wat groeit en beperk het menselijk ingrijpen tot de allernoodzakelijkste handelingen-de natuur ordent immers zichzelf. We hoeven niet bang te zijn voor chaos. De mens mag alleen in het begin begeleiden, maar dan dient hij zich snel terug te trekken, Niet spitten niet sproeien en niet snoeien. Een enkel boom kappen als het te vol wordt, dat mag. Maar laat die boomstam alsjeblieft liggen. Onkruid wieden? Geen sprake van. Onkruid is ook natuur. Het beantwoordt alleen niet aan onze economische wetten van nut en rendement. De natuur houdt er haar eigen wetten op na. Ze streeft naar variatie, ze kent geen monocultuur."
Louis le Roy was een Nederlandse beeldend kunstenaar, schrijver, professor honoris causa en leraar tekenen. Hij noemde zichzelf ecotect. Hij is bekend van de ecokathedraal die hij bouwde in Mildam. Begin jaren "70 werd Le Roy een strook van 1 kilometer lang en 18 meter breed grond in de middenberm van Heerenveen ter beschikking gesteld. Le Roy mobiliseerde buurtbewoners om samen met hem aan de slag te gaan en ongecontroleerd te gaan zaaien en planten, stapelen en graven. De beplanting eenmaal ingezaaid of geplant moest zich vrij kunnen ontwikkelen. Er zou een ecologische strook moeten komen. een natuurlijke tong die als het ware de stad vanuit de landelijk omgeving zou binnendringen. Mens en natuur moesten hun vrije, creatieve energie inzetten en zo ontwikkelde zich een vruchtbare samenwerking tussen natuur en mens. Le Roy had voorgesteld gedurende dertig jaar deze strook samen met de bewoners te ontwikkelen. We zullen nooit weten wat het resultaat van deze 30 jarige samenwerking zou worden. De gemeente bevroor de participatie in het gebied. De strook is blijkbaar een bos geworden. Le Roy kreeg in de jaren daarop opdrachten in steden in Frankrijk en Duitsland. Al deze initiatieven strandden in een vrij vroeg stadium. Of de projecttijd van 30 jaar of de door Le Roy onvermijdelijk geachte publieksparticipatie leverde problemen op bij de autoriteiten.
Toen ik (jaren geleden) bij mijn schoonmoeder op visite was, ze was net verhuisd naar Groningen en mijn noodzakelijke wandeling maakte stuitte ik per ongeluk op een van de projecten van Le Roy. Ik had weleens van de ecokathedraal gehoord maar verder wist ik niet veel van Le Roy. Ik was wel meteen weg van het wilde eiland waar ik doorheen wandelde. Modderige kruip door sluipdoor paadjes over heuvels. Veel hutten van kinderen en crosspaadjes. Alle tuinen van de aanliggende huizen liepen door in een stuk natuur waar wel af en toe een menselijke hand aan te pas komt. Maar een gebied wat vooral leeft. Later lees ik dat hem in 1970 in de Groningse wijk Leeuwenborgh een gebied van 6 hectare ter beschikking werd gesteld. Privè en publiek moest in elkaar overlopen. Er werd in eerste instantie massaal geparticipeerd. Mensen legden paden aan en breidden hun grondgebied uit naar gemeenschappelijk terrein. Er ontstonden gemeenschappelijke voorzieningen, boomhutten, speeltuinen, moestuinen, windmolen, bijenhouderij. Het gebied kwam tot leven en raakte begroeid. In 1983, 10 jaar na het van de grond komen van dit initiatief ontbond de gemeente de afspraken met Le Roy. Dit na veel protesten van omwonenden die bang waren voor de keldering van de waarde van hun vastgoed door al die "rotzooi". Er is een beheersgroep opgericht die moest zorg dragen voor een verder ontwikkeling van het gebied naar de inzichten van Le Roy. Dit was al tegen de principes van Le Roy die geen regels wilde opstellen en alles natuurlijk wilde laten ontstaan. "Planning betekent jezelf en anderen vastleggen en dat is strijdig met mijn ideeën".
Voor zover ik nu kan zien is het gebied in de Leeuwenborgh nog steeds een verademing vergeleken bij andere nieuwbouwprojecten. Met veel ruimte voor groen, voor mensen, voor kinderen om te spelen, dieren om te leven en gezamenlijke moestuinen.
Het voorwoord bracht mij er toe de ideeën, die op dit moment weer actueel zijn, van Louis le Roy op te zoeken.
Ik ben benieuwd naar het boek "De plant als bouwmeester".
Geen opmerkingen:
Een reactie posten