HERBORIST IN HET VOEDSELBOS

In het najaar van 2016 liep ik achter Wouter van Eck in zijn voedselbos Ketelbroek in Groesbeek. Ik was totaal betoverd. Ik liep strak achter Wouter en keek de woorden uit zijn mond  Ik was een jaar geleden begonnen aan mijn eetbare Achtertuin en net als Wouter op een uitgeputte maisakker. Met open mond liep ik in het, op dat moment, 6 jaar oude weelderig groeiende voedselbos en dacht wat doe ik verkeerd. Dat werd me in de loop van de rondleiding en in diverse studie weekenden duidelijk. Mijn grond was totaal uitgeput en moest gevoed worden. Ik werd vooral gevoed door de enorme aantallen eetbare bomen, struiken en planten die ik nog niet kende. Ik ben in Randwijk direct aan de slag gegaan met pionierplanten en bomen en worstelde met de vraag: wil ik wel een voedselbos? Volgens Wouter hoef je niets te doen in een voedselbos en kun je je hangmat ophangen en gaan liggen. Maar ik doe niets liever dan de hele dag keihard in de tuin werken, ik wil een groententuin en theeplanten voor mijn kruidenthee.  Ik heb uiteindelijk gekozen voor een mengvorm geïnspireeerd op en met veel voedselbos bomen, struiken en planten. 

Fantastisch dat het voedselbos idee aanslaat en dat zoveel mensen hierdoor geïnspireerd worden ook stukken grond om te vormen. Maar wat gaan we met de producten die de voedselbossen leveren doen? Je hoeft er natuurlijk niets mee te doen. Voedselbossen zijn sowieso goed voor de biodiversiteit en bodem. Maar het zou voor onze gezondheid een goede toevoeging zijn om te struinen in de voedselbossen en een mandje met bessen, bladeren en noten te vullen. In het bos zijn is al helend maar de voedselbosplanten kunnen helende stoffen aanvullen die totaal in onze voeding ontbreken. We leiden massaal aan gebreksziekten zonder het te weten. In onze voeding ontbreken de secundaire (geneeskrachtige)  inhoudsstoffen, die we vroeger gewoon met onze voeding binnen kregen en waar geen aanbevolen hoeveelheden voor zijn. Stoffen die planten maken om zichzelf staande te houden, elkaar te helpen en waar voedselbosplanten natuurlijk vol mee zitten. 

Tot nu toe zijn het vooral de koks van bijzondere restaurants die bijzondere gerechten maken van producten uit het voedselbos. Dat is inspirerend maar niet betaalbaar voor iedereen. Bovendien denk ik dat we zelf aan de slag moeten. Alle planten in een voedselbos zijn eetbaar. Waarom zouden we ze moeten eten en wat doen we ermee?

In groepen van drie organiseer ik een workshop bij mij thuis.  

Vorm een groep van drie en stuur een bericht via mijn blog of messenger dan spreken we wat af.

(20 euro pp voor een dagdeel)

Schimmels

 Schimmels veroorzaken wereldwijd jaarlijks anderhalf miljoen doden. Ze raken resistent tegen beschikbare medicatie. Een belangrijke oorzaak is het gebruik van landbouwbestrijdingsmiddelen. Schimmels zijn prachtig, nuttig en meestal onschuldig. Maar voor mensen met een verzwakt immuunsysteem kunnen ze levensgevaarlijk zijn. De schimmel Aspergillus fumigatus kan bij verzwakte mensen een ernstige infectie veroorzaken. Het komt met name bij leukemiepatiënten voor. De patiënten worden behandeld met azolen, die steeds vaker niet blijken te werken. Die azolen in het ziekenhuis lijken sterk op de azolen die boeren gebruiken om gewassen te beschermen tegen schimmelgroei. In composthopen ontmoeten de azolen en de Aspergillus schimmel elkaar en ontwikkelt de schimmel resistentie, waardoor hij ook immuun is voor medische azolen. De sporen van deze schimmel zitten overal, het is onmogelijk om een besmetting helemaal te voorkomen. We zitten nu met het Coronavirus. De volgende pandemie wordt misschien wel veroorzaakt door een schimmel?

Welke ziektes worden nog meer veroorzaakt of van welke ziektes zijn de gevolgen ernstiger door de manier waarop de gangbare landbouw en veeteelt te werk gaan? 

Chemische onkruidverdelgers, schimmelbestrijders en insecticiden worden toegelaten door het college voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden. Een toegelaten middel vormt volgens de wet geen of een aanvaardbaar risico. Niet alleen is dit toetsingsysteem al 30 jaar niet aangepast, bovendien worden de stoffen die getoetst worden op bodemtoxiciteit, getest op 5 soorten bodemorganismen. Vijf soorten van de 1 miljoen! Het eventuele transport door de lucht wordt niet meegenomen en ook het effect van het mengen van diverse stoffen wordt niet getoetst. Dit alles volgens de Wageningse hoogleraar bodemdegradatie en landbeheer, Violette Geissen. Op dit moment loopt er een onderzoek van vijf jaar naar het effect van mengsels op de gezondheid van bodem, mens en dier. Dit kan ook niet los van elkaar gezien worden. Ik ben somber over de toekomst als ik lees dat de rechter recent een streep heeft gezet door het verbod van pesticiden door gemeenten en hoveniers. Er mag weer gespoten worden op trottoirs, begraafplaatsen, speeltuinen enz. 

Op de hoveniersopleiding 20 jaar geleden werd in de klas beweerd dat roundup totaal niet schadelijk was. Na drie weken met regelmatig een regenbuitje was er niets meer van te vinden. Ideaal spul. Wat er in de bodem gebeurde was niet relevant. Het onkruid moest weg. En ook voor luizen, mieren enz was er wel een gifje, ideaal. Zulke ellendige producten ontstaan doordat de mens de natuur als vijand ziet, een vijand die bestreden moet worden. Ook omdat we weigeren de samenhang te zien tussen de gezondheid van onze aarde, bodem, dieren en onszelf. 

Zonder de ernst van het Coronavirus te onderschatten, vermoed ik dat de Coronacrisis vooral een leefstijlcrises is. We zullen niet alleen moeten kijken naar de manier waarop we omgaan met onszelf maar ook met onze aarde en zeker naar hoe we onze dieren (mis)( be)handelen. Als dat niet verandert is Corona de eerste ernstige pandemie, maar zeker niet de laatste. (denk ik)

(Ik ben geen complotdenker en ik geloof niet dat Bill Gates macht over ons probeert te krijgen via de vaccins)