donderdag 22 augustus 2024

ouder worden

Er wordt veel geld besteed aan onderzoek naar veroudering. Omdat veroudering een ziekte is geworden, wordt er gezocht naar een medicijn. Iedereen verouderd dus dat zou weleens een goudmijn kunnen worden net als de totaal overbodige en zelfs schadelijk cholesterolremmers.

Ik hoor veel van mensen van mijn leeftijd, bijna 70, dat ze nog ouders hebben. Vaak een van de ouders, namelijk de moeder. De moeders zijn in de negentig, sommige worden zelfs honderd. Algemeen wordt aangenomen dat deze trend zich voortzet en dat we steeds ouder zullen worden. Dat gaat niet gebeuren. Ik denk dat we nu op de top zijn. Vanaf nu gaat de gemiddelde leeftijd omlaag. Misschien nog èèn generatie. De generatie van mijn moeder is sober opgegroeid. Bovendien hebben veel mensen honger en ontberingen geleden in de oorlog. Dat is niet fijn maar voor je gezondheid kan tijdelijke schaarste een gunstig effect hebben. Mijn generatie is nog opgegroeid grotendeels zonder auto, zonder fastfood, chips en snoep. Bovendien kwam overgewicht nauwelijks voor. Als mijn dochter een foto ziet van mij met mijn huisgenoten in mijn studententijd vindt ze ons heel erg mager. Dat was toen normaal. Dat is nog steeds normaal. We fietsten alles, openbaar vervoer was te duur. We dronken alleen veel op feestjes als de drank gratis was, in de kroeg hooguit twee drankjes.

Inmiddels heeft de meerderheid van de mensen overgewicht. Dat gaat geen enkele interventie nog veranderen. Er wordt bijna alleen nog elektrisch gefietst. Kinderen hebben een fatbike. Ik kan niet geloven dat een medicijn al deze factoren die gezond oud worden negatief beïnvloeden gaat opheffen.

Ik ben geen wetenschapper, maar als ik om me heen kijk zie ik zorgelijke ontwikkelingen. Ik schrijf dit alleen op om, als ik dat mag meemaken, te kunnen denken : dat zei ik toch! 

 





maandag 19 augustus 2024

vliegen?

Dus we kunnen met een gerust hart in het vliegtuig stappen, deze vakantie; zegt de presentator van het radioprogramma Spraakmakers.Wat? Wie stapt er nog met een gerust hart in het vliegtuig? Het jaar 2024 is hard op weg het warmste jaar ooit gemeten, te worden. Er zijn orkanen, de oceanen zijn te warm, de hittegolven in diverse delen van de wereld zijn talrijk. En op veel populaire toeristenplaatsen zijn protesten en zijn we niet meer welkom. Ik weet best waar het onderwerp op de radio over ging. Boeing moet zijn uiterste best doen om de mensen te overtuigen dat vliegen echt heel veilig is vanwege recente incidenten. Uit een pas gepubliceerd Brits onderzoek blijkt toch echt dat vliegen enorm vervuilend is.  Een relatief kleine groep mensen maakt lange vluchten en dat levert heel veel uitstoot op. De onderzoekers benadrukken dat nu vooral de focus ligt op woon-werkverkeer. Dat betreft heel veel mensen en mag ook zeker aangepakt worden. Maar de impact van vliegen is groter, terwijl er veel minder mensen bij betrokken zijn. Je mag best van mensen eisen dat ze maar 1 keer per jaar vliegen. Dagelijks woon-werkverkeer is lastiger te veranderen. Gek genoeg wordt vliegverkeer meestal niet meegewogen in onderzoeken naar uitstoot van bewegingen van mensen. Ik heb voor het allerlaatst gevlogen in 2015 naar een schrijfcursus in Ierland. Mijn kinderen gaan ook niet op vliegvakanties en gelukkig hoor ik steeds meer om me heen. Nee, vliegen dat probeer ik niet meer te doen. 

Nee, Roos Abelman, we kunnen nooit meer met een gerust hart in het vliegtuig stappen. We zijn met teveel op deze aarde en onze impact is te groot. 

Wat wil je uitdrukken?

 "Wat wil je uitdrukken": vraagt de vioollerares aan de jonge violiste Noa Wildschut. Noa vertelt dat ze van diverse vioolleraressen andere vaardigheden heeft geleerd. Vaardigheden die ze meeneemt, de rest van haar leven. Het interview in de krant blijft me bij. Tijdens het hardlopen komt het terug. Van wie heb ik levenslessen geleerd? Niet van iemand van het onderwijzend personeel tijdens mijn schoolcarrière. Ik kan me geen enkel inspirerend figuur herinneren. En ik heb van niemand het idee gekregen dat ze het beste met mij voorhadden. Mijn ouders zullen vast het beste met mij voorgehad hebben, maar zij verstonden daar iets anders onder dan ik. 

De eerste wijze lessen kreeg ik niet zozeer van iemand maar meer door wat ik meemaakte. Ik was 27 en totaal de weg kwijt. De man, zonder wie ik mij een leven niet kon voorstellen, had voor iemand anders gekozen. Voor een vrouw die hem wat meer stabiliteit en zekerheden bood. Ik leefde op de automatische piloot, was erg ongelukkig en besloot in mijn eentje op fietsvakantie te gaan. Noorwegen leek me een veilige bestemming. In het Zuiden waren de mannen nogal opdringerig. Daar durfde ik als vrouw alleen niet naar toe. Met fiets en bepakking op de boot van Amsterdam naar Bergen. Aankomst in Bergen met zonsopkomst. Ik herinner me de ongelofelijke schoonheid van het landschap. De vele eilandjes en rotsen waar het schip tussen moest laveren en de zacht oranje lucht. Opgelucht fiets ik van de boot af. Het gaat beginnen. Wat er ging beginnen had ik niet over nagedacht. Na een hele dag fietsen door prachtige natuur, had ik niemand gezien en ook geen camping. Dat werd mijn eerste overnachting in het wild langs de kant van de weg. Geen oog dicht gedaan van angst, maar het went. De lessen die ik leerde waren dat je altijd weer mensen ontmoet. Ik was wel eens wanhopig als ik al dagen niemand had gezien, maar ineens waren daar 2 vriendinnen waar ik samen mee kampeerde. Later kwam ik 2 medicijnen studenten tegen, waar ik een paar dagen mee opgetrokken ben. Op een gegeven moment stond ik op een camping naast Gerard, de renovatietimmerman. Met Gerard besprak ik de problemen die hij met zijn vriendin had. En Gerard vertelde me alles over de renovatie van een kerk in Utrecht. We konden helaas niet samen fietsen, want Gerard was op de brommer.  In Nijmegen kwam ik alleen in aanraking met studenten. We zijn nog een hele tijd contact blijven houden. Alle mensen die ik tegenkwam hadden dezelfde boot terug naar Nederland. Pas toen ik 30 jaar later Wild van Cheryl Strayed las besefte ik dat het heel dapper was om zo een reis te ondernemen. Net als de hoofdpersoon in het boek begon ik de reis uit wanhoop. Ik was er ook totaal niet trots op. Ik schaamde me dat ik alleen ging. Maar net als in het boek heeft de reis mijn kijk op het leven veranderd. Ik wist dat ik het alleen kon. Sterker nog, ik heb ervaren dat ik in mijn eentje ook gelukkig kan zijn.  

De tweede keer dat ik alleen op reis ging, verkeerde ik in een andere crises. De kinderen waren uitgevlogen en ik wist dat ik weer meer Paula moest zijn en minder moeder. Maar ik was Paula kwijt. Ik moest weer op zoek maar mijn wilde haren, op zoek naar waar ik gelukkig van wordt. In een andere omgeving op zoek naar wat ik wil uitdrukken. Ik heb er vaker over geschreven. Ik ben naar een eco-camping vertrokken in de Spanje. Daar ontmoette ik Elin, een vrouw die mijn vioollerares is. Elin verstond de kunst het leven naar haar hand te zetten. De omstandigheden te scheppen zoals zij het wilde hebben. Ook heb ik daar geleerd welke mensen ik op afstand moet houden. Mensen die energie kosten, waar ik heel moe van wordt.