hormese

Na 8 km hardlopen heb ik er wel genoeg van. Ik raak sneller verveeld dan dat ik moe ben.  Nou schrijf ik dit niet om op te scheppen. Ik ben elke keer weer verbaasd dat het zo makkelijk gaat. Ik ben na het lopen ook niet moe. De rest van de dag werk ik in de tuin.
Ik blijf op zoek naar het geheim Wat is het, wat mij zo fit maakt. Het zijn niet mijn genen. Ik ben veel fitter en loop makkelijker dan 20 jaar geleden. Nee, het moet iets te maken hebben met wat ik doe.
Door de term hormese kom ik iets dichter bij het antwoord. Ik maak mijn lichaam sterker door hormese. Hormese is het fenomeen dat een stof in hoge dosis schadelijk is voor een organisme en bij lage dosis positeive effecten kan hebben. Dan moet je denken aan vasten, lichaamsbeweging, kou, dorst. 
Maar welke rol speelt voeding? Ik dacht altijd dat ik door mijn eetpatroon veel anti-oxidanten binnen krijg. Anti-oxidanten die vrije radicalen wegvangen in mijn lichaam en dat levert een schoon en fit lichaam. Dat is ook zo, maar er is nog een extra effect. Volgens Mark Mattson, hoofd van het laboratorium voor neurowetenschappen en het natinaal instituut veroudering, hebben stoffen in groenten, fruit en kruiden een hormetische werking. Ze neutraliseren de vrije radicalen niet rechtstreeks. Ze stimuleren de lichaamseigen anti-oxidanten om actief te worden.  Bijvoorbeeld flavonoïden stimuleren de productie van urinezuur, een lichaamseigen anti-oxidant. Bovendien kunnen groenten, fruit en kruiden de gezondheid verbeteren doordat ze afweerstoffen bevatten die door de plant geproduceerd worden om zich te beschermen tegen vraat. Zulke fytochemische stoffen activeren hormetische mechanismen in o.a. hersencellen die de hersen fuctie verbeteren en ook de afweer van neuronen tegen beschadiging van de hersencellen. Dit is alles wat ik op dit moment kan vinden. Weer een stukje van de puzzel,
 

Geluk?

Slanke of dik  heeft niets te maken met geluk hebben met je genen. We hebben allemaal de genen van jager-verzamelaars en omringen ons met comfort. Daar gaat het mis. We zijn gemaakt om af te zien, kou te lijden, honger te doorstaan en de hele dag te zoeken naar voedsel. Dat is allemaal erg goed voor ons. We worden voortdurend gefopt door onze genen. Veel mensen denken dat je lichaam wel aangeeft wat goed voor je is. Dat geloof ik niet. Als ik elke keer wat zou eten als ik honger heb, dan was ik ook 20 kilo zwaarder. Ik blijf slank door veel te bewegen en vooral weinig te eten, vooral groenten en fruit en nooit iets tussendoor te eten, geen suiker en matig met koolhydraten.. 

Je krijgt nooit waardering voor iets wat voorkomen is. Als ik te zwaar zou zijn en 30 kilo af zou vallen, is iedereen vol bewondering. Ik ben niet te zwaar en nu zegt iedereen, jij hebt geluk met je genen. Ook bij artsen een groot misverstand. Ze blijven zoeken naar de reden waarom mensen massaal te dik worden in onze huidige samenleving. De reden is de mismatch van genen en omgeving. Te zware mensen zouden meer geholpen zijn met duidelijkheid. Er is geen wondermiddel. Het is afzien en keihard werken en voortdurend verleidingen weerstaan. 

Dit weekend in het NRC een artikel van twee internisten die een boek geschreven hebben over obesitas. In dat artikel zegt een van de artsen dat slanke mensen niet kunnen oordelen over dikke mensen omdat ze niet weten waar ze het over hebben. Oordelen over andere mensen is sowieso een nare gewoonte. Maar eigenlijk hebben die artsen ook een stevig oordeel. Namelijk dat slanke mensen er niets voor hoeven te doen om slank te blijven, Die zullen er wel zijn, maar de meeste slanke mensen die ik ken moeten er veel voor laten.

slimmer?

"Als ik examens heb eet ik vooral veel groenten en fruit en geen suiker." lees ik in de krant in een intervieuw met een scholiere. Sinds ik anders ben gaan eten en meer bewegen heb ik een heel helder hoofd. Mijn geheugen is verbeterd, ik ben creatiever en kan me beter concentreren. Ook Birgit Spoorenberg van de salutogenese dag geeft aan een veel helderder hoofd te hebben. De wetenschap ondersteunt onze bevindingen, de gevolgen van groenten en fruit eten zijn niet alleen voor je lichaam belangrijk zijn maar zeker ook voor je hersenen. 
Hersenen bevatten miljarden zeuwcellen (neuronen),  deze cellen communiceren met elkaar via neurotransmitters. Dankzij de neurotransmitters kan een elektrische impuls worden doorgegeven aan de volgende zenuwcel. Een neurotransmitter is bijvoorbeeld acetylcholine, de drager van gedachten en geheugen. Acetylcholine helpt om helder te denken, te onthouden en zorgt voor aandacht en concentratie.
Ik ben bezig om een breintuin aan te leggen. Er komen een aantal bedden met planten voor slaap, ontspanning, concentratie en geheugen en planten waar je goede zin van krijgt. (dat krijg ik van bijna alle planten) 
Bepaalde planten kunnen ervoor zorgen dat actetylcholine beter wordt aangemaakt en minder afgebroken door enzymen.  Dit zijn o.a. heilig basilicum, berk, koriander, komijn, engelwortel, salie, rozemarijn en pepermunt.
Ook zijn onze hersenen erg gevoelig voor vrije radicalen. De vrije radicalen kunnen "weggevangen"worden door antioxidanten. Door veel groenten en fruit te eten, zijn de gehaltes aan carotenoïden in je bloed hoger en dat zorgt ervoor dat je helderder kunt denken. Carotenoiden zijn zeer sterke antioxidanten en vertragen verouderingsprocessen in je lichaam en de hersenen. Ze beschermen de hersencellen tegen schade door vrije radicalen.
Heel verstandig dus om worteltjes mee te nemen naar examen in plaats van drop.

hard werken

Gisteren was er een salutogenesedag met Birgit Spoorenberg in Herveld. Dat is voor mij vlakbij. Ik heb deze dag met Birgit al een keer eerder bijgewoond in Deventer.
Ik was vooral nieuwsgierig naar de deelnemers. Ik doe al 10/15 jaar aan salutogenese en dat heeft me veel goeds gebracht. Maar ik heb het idee dat ik de enige ben die zoveel mogelijk fietst in weer en wind, koud douchen, wandelen, hardlopen, groenten, groenten, groenten eet, geen suiker meer en minder granen, beetje honger leiden en afzien.  Na deze dag weet ik het zeker, ik ben de enige. Het was de bedoeling iets te eten mee te nemen voor meer mensen. Er stonden ook wel gezonde gerechten bij maar ook johma salades en koekjes.
Birgit had net verteld over hoe goed het is voor je immuunsysteem om jezelf regelmatig bloot te stellen aan kou of veel mensen begonnen te klagen over kou. De kachel moest aan en er werden dekens aangerukt.
Birgit had net verteld over hoeveel fitter je wordt van minder maaltijden per dag en zeker geen tussendoortjes of het was theepauze en iedereen viel aan op de overigens heerlijke pompoenbrownie.
Vooral het belang van beweging werd benadrukt. we zouden evolutinair gezien 12 uur per dag in beweging moeten zijn. Bijna iedereen stapt in het autootje, ondertussen wel tegen mij roepen dat ik wel erg sportief ben.
Ik ben gedessillusioneerd. Ik was blij met zo'n goede opkomst. Maar ik denk dat alleen mensen die er al mee bezig zijn, nog gemotiveerder zijn geworden.
Een groot misverstand is ook dat ons lichaam aangeeft wat we nodig hebben. Ons lichaam is evolutionair gezien ingesteld op zoveel eten als je kunt, want je weet niet of er morgen eten is. Zo lui mogelijk zijn, want je moest vaak al 12 uur lopen voor je iets te eten had. Wij zijn evolutionair gezien nog steeds jager verzamelaars. Maar we omringen ons met steeds meer comfort en dat gaat mis.
Het is een grote stap om zelf de verantwoordelijkheid te nemen voor je (on)gezondheid. De deelnemers leefden duidelijk op toen Birgit vertelde over de gevolgen van stress bij de moeder voor de baby. En dat die gevolgen lang kunnen doorwerken. Je wil nou eenmaal graag dat het ergens aan ligt dat je niet gezond bent. Het kan toch niet zo simpel zijn dat je alleen je leefstijl hoeft te veranderen om gezond te worden.  Inmiddels denken (moderne) wetenschappers dat maar liefst 95% van de ziekten leefstijl gerelateerd zijn. Dat betekent dat je zelf aan zet bent en dat is hard werken.